Κύριε Πρόεδρε,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
είναι η πρώτη μου παρέμβαση στη Βουλή μετά την τραγωδία στα Τέμπη για τον άδικο χαμό δεκάδων ανθρώπων, δεκάδων νέων ανθρώπων. Μιλάμε για ένα τραγικό γεγονός και τα λόγια πολλές φορές ακούγονται λίγα, κλισέ. Τι να πει κανείς πραγματικά;
Κατ’ αρχάς, θέλω και εγώ με τη σειρά μου να εκφράσω τα συλλυπητήριά μου στις οικογένειες των θυμάτων που έχασαν άδικα τη ζωή τους σε αυτό το τραγικό δυστύχημα και να ευχηθώ κι εγώ καλή ανάρρωση στους τραυματίες.
Νομίζω ότι είναι για όλους μας, για τη χώρα μας, για όλες τις Ελληνίδες, για όλους τους Έλληνες, μια πραγματικά συγκλονιστική στιγμή και αυτό το οποίο κυριαρχεί, μαζί με το ανείπωτο πένθος και τη θλίψη, αλλά και τη δίκαιη οργή των πολιτών, είναι ένα μεγάλο γιατί.
Πώς είναι δυνατόν εν έτει 2023 να κρέμονται τόσες ανθρώπινες ζωές από το λάθος ενός ανθρώπου ο οποίος βρέθηκε σε μια θέση, χωρίς, όπως φαίνεται, να έχει επαρκή εξειδίκευση, μόνος του, χωρίς να έχει εμπειρία γι’ αυτήν τη θέση;
Υπάρχουν λοιπόν πάλι πάρα πολλά ερωτήματα. Είναι αδιανόητο το 2023 δύο τρένα να είναι στην ίδια ράγα σε αντίθετη κατεύθυνση και να συγκρούονται μεταξύ τους. Άρα τι έφταιξε; Ποιος έφταιξε; Ποια ήταν τα λάθη τα οποία σήμερα συνέβησαν; Ποιοι είναι οι υπεύθυνοι; Τι συνέβη ακριβώς; Αυτά είναι αυτά τα οποία πρέπει να μάθουμε μέχρι κεραίας.
Και βεβαίως υπάρχουν ξεκάθαρες ευθύνες της Κυβέρνησης -κυβερνάει τριάμισι χρόνια, τι έχει κάνει;- και των διοικήσεων του ΟΣΕ. Είμαστε οι τελευταίοι που θα πούμε ότι δεν υπάρχουν, βεβαίως και υπάρχουν διαχρονικές παθογένειες και όλα αυτά πρέπει να διερευνηθούν ενδελεχώς και να αποδοθούν οι ευθύνες. Διότι αυτό το οποίο συνέβη δεν μπορεί να ξανασυμβεί και πρέπει να μάθουμε όλη την αλήθεια. Πρέπει να μάθουν οι οικογένειες των θυμάτων όλη την αλήθεια, πρέπει να μάθει η ελληνική κοινωνία όλη την αλήθεια. Είναι ηθική, είναι ανθρώπινη, είναι πολιτική αναγκαιότητα να δοθούν απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα. Είναι υποχρέωση την οποία έχουμε.
Είναι γνωστό, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι η ευθύνη για τη διαχείριση και τη λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου ανήκει στο κράτος. Στο συγκεκριμένο τμήμα του δικτύου δυστυχώς δεν λειτουργεί η σηματοδότηση και δεν έχει ολοκληρωθεί η εγκατάσταση συστήματος τηλεδιοίκησης στο τμήμα Παλαιοφάρσαλα-Κατερίνη.
Το 2014 υπογράφηκε η σύμβαση 717/2014 -την έχουμε μάθει όλοι πλέον- για το έργο ανάταξης και αναβάθμισης του συστήματος σηματοδότησης. Από το 2016 είχε διαπιστωθεί η ανάγκη συμπληρωματικής σύμβασης η οποία ετοιμάστηκε το 2018, αλλά δεν υπογράφτηκε, κάτι το οποίο τελικά έγινε στις αρχές του 2021. Όμως ακόμα το 2023 και το έργο δεν έχει ολοκληρωθεί.
Αυτά είναι πρωτοφανή πράγματα. Αυτά είναι αδιανόητα πράγματα. Να υπάρχει μία σύμβαση από το 2014 ύψους 41 εκατομμυρίων ευρώ για να έχουμε τη τηλεδιοίκηση, για να έχουμε, υποτίθεται, φωτοσήμανση σε όλο το δίκτυο Αθήνας-Θεσσαλονίκης, να έχουν περάσει δύο κυβερνήσεις, να έχει πάρει επτά παρατάσεις αυτή η σύμβαση από το 2016, μάλιστα από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αυτή η σύμβαση έχει προικοδοτηθεί και με άλλα 13 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή 54 εκατομμύρια ευρώ στο σύνολό τους, μιλάμε ότι έχουν περάσει δέκα ολόκληρα χρόνια και να μην έχει γίνει τίποτα.
Είναι λοιπόν αυτονόητο και είναι χρέος μας η αναζήτηση της ευθύνης. Δεν θα βαρεθούμε να το λέμε και να ενώνουμε τη φωνή μας σε αυτήν την κατεύθυνση και να υπάρξει απόδοση δικαίου, απόδοση δικαιοσύνης μέσα από μια πραγματικά ανεξάρτητη επιτροπή διερεύνησης και κυρίως, κύριε Υπουργέ, μέσα από το έργο της δικαιοσύνης, της ανεξάρτητης ελληνικής δικαιοσύνης.
Προκύπτουν επομένως σοβαρά ερωτήματα για τις μεγάλες ευθύνες που υπάρχουν που αφορούν την Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, αλλά και τις ευθύνες οι οποίες αφορούν στη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, για τις ολιγωρίες και τις καθυστερήσεις στα έργα, αλλά και για τις τραγικές ελλείψεις προσωπικού. Και για όλα αυτά οι εργαζόμενοι επανειλημμένως είχαν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου.
Εμείς δεν θα κάνουμε υποδείξεις στη δικαιοσύνη, όπως έκανε χθες ο κ. Μητσοτάκης. Θεωρούμε βέβαια αυτονόητο ότι θα καλέσει Υπουργούς, ότι θα κληθούν διοικητές οργανισμών, ότι θα κληθούν γενικοί γραμματείς, ότι θα κληθούν οι εταιρείες και η συγκεκριμένη εταιρεία που εμπλέκονται σε αυτήν τη σύμβαση, γιατί πέρασαν δέκα ολόκληρα χρόνια -και αυτό θα το λέμε συνέχεια- και ενώ το έργο έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί σε δύο, προκειμένου να έχουμε την τεχνολογική επάρκεια, να έχουμε οδηγηθεί σε αυτήν την τραγωδία.
Η κοινωνία πρέπει να μάθει όλη την αλήθεια. Πρέπει λοιπόν να αποδοθούν ευθύνες προς κάθε κατεύθυνση. Κανείς δεν μπορεί και δεν θα μείνει στο απυρόβλητο. Τα δε μέτρα για την ασφάλεια των μεταφορών πρέπει να είναι άμεσα. Είναι ευθύνη της Κυβέρνησης. Τα μέτρα πρέπει να είναι άμεσα και στη βάση ενός πολύ συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος. Αυτό περιμένουμε να ακούσουμε πρωτίστως από εσάς.
Η ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής δεν μπορεί παρά να αποτελεί την ύψιστη προτεραιότητα σε όλους τους τομείς μεταφορών και ο σιδηρόδρομος πρέπει να λειτουργήσει ξανά, αλλά πρέπει να λειτουργήσει με ασφάλεια. Αυτό είναι το μεγάλο ζητούμενο.
Όσον αφορά τώρα το υπό συζήτηση νομοσχέδιο…
Ξέρετε, κύριοι Υπουργοί, συζητάμε σήμερα ένα νομοσχέδιο για την τηλεματική στον χώρο της δικαιοσύνης όταν έχουμε θρηνήσει την μη εγκατάσταση τηλεματικής με αυτό τον τρόπο, στο σιδηροδρομικό δίκτυο. Είναι σχεδόν μια τραγική ειρωνεία όλο αυτό το οποίο συζητούμε και βεβαίως, είναι σημαντικό να μπορέσουν να γίνουν και να υπάρξουν και κυρίως να εφαρμοστούν αυτές οι αλλαγές και η ψηφιοποίηση, αν θέλετε, παντού.
Είναι απόλυτη ανάγκη να γίνουν όλες αυτές οι μεταρρυθμίσεις που οφείλουν να γίνουν, ιδιαίτερα στο χώρο της δικαιοσύνης, προκειμένου να μπορέσει να υπάρξει η εμπέδωση του αισθήματος δικαίου, προκειμένου να μπορέσει να υπάρξει πραγματικά ταχύτερη απονομή της δικαιοσύνης. Διότι δεν μπορούμε να βλέπουμε και να ανεχτούμε, ούτε ως πολιτικό σύστημα ούτε ως κοινωνία, να υπάρχουν τέτοιες καθυστερήσεις, όπως είδαμε για παράδειγμα να υπάρχει αυτή η απίστευτη καθυστέρηση στο έργο της δικαιοσύνης για το Μάτι. Έπρεπε να περιμένουμε πέντε κι έξι χρόνια για να ξεκινήσει η δίκη. Ελπίζουμε και πιστεύουμε ότι δεν θα δούμε αντίστοιχα πράγματα και αντίστοιχες καθυστερήσεις για τα Τέμπη.
Πρέπει, λοιπόν, να γίνουν μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα επιταχύνουν την δικαιοσύνη. Αυτό είναι το πρώτο που πρέπει να γίνει για να υπάρξει ξανά, να χτιστεί ξανά η αξιοπιστία η τρωθείσα, και δικαίως τρωθείσα αξιοπιστία, την οποία έχουν οι Έλληνες πολίτες απέναντι στο πολιτικό σύστημα. Εδώ είμαστε, λοιπόν, να τα προχωρήσουμε όλα, αλλά κυρίως να εφαρμοστούν, κύριε Υπουργέ. Και γι’ αυτό οποιαδήποτε νομοθέτηση πάνω σε αλλαγές και σε μεταρρυθμίσεις, ιδιαίτερα για τη δικαιοσύνη, ναι, είμαστε εδώ για να συμβάλουμε θετικά.
Όμως, πρέπει -και νομίζω το αντιλαμβάνεστε- να αποτελεί αποτέλεσμα ενός υγιούς διαλόγου και προτάσεων, να μην είναι απλά και μόνο μια επιφανειακή παρουσίαση δήθεν ή τάχα μεταρρυθμίσεων, κάτι το οποίο δυστυχώς παρατηρείται συχνά από τα νομοσχέδια αυτής της Κυβέρνησης. Και να δούμε βέβαια και θα επιμείνουμε, στο ζήτημα της εφαρμογής, γιατί πολλά νομοσχέδια έχετε περάσει, κύριε Υπουργέ. Αυτό είναι μια πραγματικότητα. Όμως, αυτό το οποίο σας έχουμε ζητήσει και σας έχω ζητήσει προσωπικά, δεκάδες φορές και μέσα από τις Επιτροπές και από την Ολομέλεια της Βουλής, είναι ποιο είναι το αποτέλεσμα όλων αυτών των νομοσχεδίων και των μεταρρυθμίσεων που έχετε φέρει στον χώρο της δικαιοσύνης.
Ποια είναι τα αποτελέσματα; Υπάρχει γραφείο στατιστικών. Πρέπει κάποια στιγμή και σίγουρα πριν από τις εκλογές -σας το έχω πει και σας το έχω ζητήσει δεκάδες φορές- να υπάρξει μια συζήτηση για το ποια είναι τα απτά αποτελέσματα των αλλαγών που φέρνετε και λέτε ότι έχουν έρθει στη δικαιοσύνη με βάση και τα στατιστικά.
Όσον αφορά τώρα το κείμενο του σχεδίου νόμου, ναι, θεωρούμε ότι εμπεριέχει κάποιες διατάξεις οι οποίες κινούνται προς την σωστή κατεύθυνση, κινούνται βέβαια άτολμα σε κάποια θέματα, θα σας πω εγώ. Και θεωρώ ότι χάνεται μια ευκαιρία, προκειμένου να γίνουν ουσιαστικές αλλαγές, οι οποίες θα βελτίωναν χρόνιες παθογένειες που αντιμετωπίζουμε. Υπάρχουν σημαντικότατα ζητήματα, στα οποία εστιάσαμε, τα οποία σας αναφέραμε και στις επιτροπές, τα οποία επικρίναμε όχι μόνο εμείς, αλλά στο σύνολό της η Αντιπολίτευση και βεβαίως και κατά κύριο λόγο οι φορείς κατά την ακρόασή τους.
Ειδικότερα, για την κατάργηση των μεταβατικών εδρών και για την υποκατάσταση από τα δικαστικά γραφεία τηλεματικής, διατυπώθηκαν ισχυρές επιφυλάξεις, οι οποίες έχουν ουσία κι έχουν βάση. Ακούσαμε για παράδειγμα την πάγια αντίθετη θέση των δικηγορικών συλλόγων σε μια γενικευμένη χρήση της τηλεματικής, με εξαίρεση κάποια χρήση συγκεκριμένων υπηρεσιών, οι οποίες πάνε για την εξυπηρέτηση και διευκόλυνση των πολιτών. Θεωρούμε ότι μια τέτοια πραγματικά τολμηρή τομή στο χώρο της δικαιοσύνης πρέπει να είναι αποτέλεσμα μιας σοβαρής διαβούλευσης με τους αρμόδιους φορείς, προκειμένου να μπορέσει να αποτυπωθεί σε ουσιαστική βελτίωση, ιδιαίτερα στην απονομή δικαιοσύνης και στην περιφέρεια και στις τοπικές κοινωνίες.
Νομίζω ότι αντιλαμβάνεστε ότι για να μπορέσουν να γίνουν και να εφαρμοστούν όλες αυτές οι αλλαγές, είναι πολύ βασικό να αγκαλιαστούν και από αυτούς, οι οποίοι θα τις εφαρμόσουν. Διότι πολύ απλά, διαφορετικά δεν θα εφαρμοστούν ή δεν θα εφαρμοστούν όπως πρέπει. Άρα είναι σημαντικό νομίζω να ακουστούν.
Όπως δε, πολύ σωστά ειπώθηκε κατά την ακρόαση των φορέων, επίκεντρο πρέπει να είναι πάντα ο πολίτης, πρέπει να είναι κυρίως ο διάδικος, ο Έλληνας πολίτης, ο οποίος απευθύνεται στη δικαιοσύνη και κριτήριο θα πρέπει πάντα να είναι η δίχως κωλύματα πρόσβαση του πολίτη στην δικαιοσύνη.
Ο πολίτης πρέπει να απολαμβάνει πλήρως το δικαίωμα της έννομης προστασίας. Στην παρούσα φάση δεν φαίνεται να υπάρχει αυτή η συλλογή στοιχείων και οι σωστές βάσεις για την εν λόγω κίνηση. Κι αν υπάρχει, σίγουρα δεν τη γνωρίζουν ή δεν την έχουν καταλάβει, όπως προσπαθείτε να την αιτιολογήσετε τουλάχιστον εσείς, οι πλέον αρμόδιοι εμπλεκόμενοι, οι οποίοι αντιδρούν γενικότερα.
Σε κάθε περίπτωση φαίνεται ότι η κάθε συζήτηση μας περί λειτουργίας της δικαιοσύνης -και τελικά όχι μόνο της δικαιοσύνης, αλλά στο σύνολο του δημοσίου- θα καταλήξει στο εξής: Έλλειψη προσωπικού και υποστελέχωση.
Και για να είμαστε ειλικρινείς, κύριε Υπουργέ, τα γραφεία τηλεματικής, πώς ακριβώς θα λειτουργήσουν; Με ποιον τρόπο; Οπότε πάντα το ίδιο θα ζητούν οι αρμόδιοι φορείς, το ίδιο θα επισημαίνουμε και εμείς και τελικά αυτή είναι μια από τις βασικές παθογένειες της δημόσιας διοίκησης, η υποστελέχωση, η οποία υπάρχει από τον ΟΣΕ, κύριε Υπουργέ μέχρι την ελληνική δικαιοσύνη και τους δικαστικούς υπαλλήλους και τις τεράστιες ελλείψεις, μέχρι τα νοσοκομεία και τις ελλείψεις σε νοσηλευτές και ούτω καθ’ εξής.
Στην συνέχεια, θετική φαίνεται να είναι η πρόβλεψη για τη μεταφορά αρμοδιότητας από τα Διοικητικά Δικαστήρια της Αθήνας στα Διοικητικά του Πειραιά.
Βεβαίως αυτό, για να έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα, θα πρέπει ναι, να υπάρξει αντίστοιχη ενίσχυση προσωπικού και στα Διοικητικά Δικαστήρια Πειραιά. Θετική είναι και η διάταξη, η οποία επαναπροσδιορίζει την τοπική αρμοδιότητα σχετικά με τους ασφαλισμένους και συνταξιούχους στις διαφορές τους που ανακύπτουν με τον ΕΦΚΑ.
Κλείνω, κύριε Πρόεδρε, τονίζοντας ότι επί της αρχής ναι, είμαστε θετικοί στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο, όσο κι αν θεωρούμε ότι κάποιες προτάσεις θα μπορούσαν να είναι πολύ καλύτερα διατυπωμένες και πολύ πιο γενναίες. Διότι ξέρετε -και νομίζω σε αυτό, το ΠΑΣΟΚ έχει δώσει δείγματα γραφής- εμείς δεν έχουμε παρωπίδες κομματικές, μικροκομματικές παρωπίδες ούτε μικροκομματικά ταμπού. Εμείς στεκόμαστε θετικά απέναντι σε οτιδήποτε μπορεί να επιλύσει χρόνιες παθογένειες, χρόνια προβλήματα, έστω και μερικώς και μακάρι, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μέσα σε αυτή την Αίθουσα να μπορούσαμε να συνεννοηθούμε σε πολύ περισσότερα πράγματα, σε πολύ περισσότερα ζητήματα. Διότι νομίζω ότι με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσαμε να είμαστε πραγματικά χρήσιμοι για τους Έλληνες πολίτες. Κι αν μπορούσαμε πραγματικά να υπερβούμε τον εαυτό μας και πάνω στα σοβαρά θέματα, τα οποία ταλανίζουν τη χώρα μας να είχαμε ευρύτερες συναινέσεις από το να τσακωνόμαστε για μικροκομματικούς και μόνο λόγους, τότε ίσως δεν θα θρηνούσαμε πενήντα επτά θύματα στα Τέμπη, αν μπορούσαμε να είχαμε βρει συναινέσεις στα βασικά προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας τόσα χρόνια. Σας ευχαριστώ.
Σας ευχαριστώ.
