Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Το τελευταίο χρονικό διάστημα τα θέματα που μονοπωλούν το ενδιαφέρον των πολιτών και μέσων ενημέρωσης είναι η ακρίβεια, η ενεργειακή κρίση και ο πληθωρισμός. Δεν μπορεί να εκπλήσει κανένα αυτή η κατάσταση.
Όταν η βενζίνη έχει φτάσει στα 2,50 ευρώ και οδεύει στα 3 ευρώ, όταν με 50 ευρώ βάζεις σχεδόν 20 λίτρα καυσίμου και το ρεζερβουάρ παραμένει περισσότερο μισοάδειο από ότι μισογεμάτο, τότε ναι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα.
Το αυτοκίνητο από ένα βασικό και απαραίτητο εργαλείο δουλειάς τείνει να μετατραπεί σε είδος πολυτελείας.
Ο πληθωρισμός ανεβαίνει σε επίπεδα ρεκόρ και ο κάθε Έλληνας το αισθάνεται καλά όταν πηγαίνει να ψωνίσει σε ένα μαγαζί, σε ένα supermarket και βλέπει τα καταναλωτικά να αυξάνονται συνέχεια.
Απέναντι σ’ αυτή την κατάσταση η κυβέρνηση έχει μπλοκάρει, παραμένει άπρακτη και άτολμη να πάρει μέτρα. Ακόμα και τα όποια μέτρα έχει πάρει ανά διαστήματα, τα έχει πάρει με καθυστέρηση με αποτέλεσμα η ακρίβεια να « τα έχει φάει» εκ των προτέρων. Κοιτάει την εκρηκτική άνοδο της τιμής της βενζίνης και ο χρόνος περνάει δηλώνοντας ότι ΘΑ κάνουμε ανακοινώσεις, όταν ΘΑ είμαστε έτοιμοι.
Δεν προχωράει σε τολμηρά μέτρα που μπορούν να δώσουν ανάσα, όπως η μείωση του φόρου καυσίμων και καταναλωτικών προϊόντων έστω πρώτης ανάγκης.
Την ίδια ώρα στη Γερμανία απέναντι στις πρωτοφανείς αυτές αυξήσεις, ευελπιστώντας να ανακουφίσει οικονομικά τους δικούς της πληγέντες πολίτες, η Κυβέρνηση προχώρησε σε μείωση του φόρου κατανάλωσης και στην εισαγωγή μηνιαίου ενιαίου εισιτηρίου για όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς ύψους 9 μόλις ευρώ.
Εμείς εδώ πάλι, περιμένουμε κάποιες ανακοινώσεις, αγνώστου περιεχομένου…
Προς ενημέρωση σας πάντως, η αντίστοιχη κάρτα μεταφορών χρονικής διάρκειας 30 ημερών στην Ελλάδα κοστίζει 27 ευρώ. 9 ευρώ στο Βερολίνο, 27 στην Αθήνα με μέσα και υπηρεσίες προβληματικές και υποδεέστερου επιπέδου.
Οι μέχρις στιγμής κυβερνητικές αντιδράσεις στις εκάστοτε κρίσεις και διλήμματα που εκλήθη να διαχειριστεί δείχνουν αν μη τι άλλο μια γενικότερη βραδύτητα, συνοδευόμενη από εμμονές. Κυβερνητικές εμμονές δυστυχώς οι οποίες έχουν αντίκτυπο στο σύνολο της κοινωνίας. Εδώ και τώρα είναι αναγκαία η λήψη γενναίων μέτρων που να στηρίζουν την κοινωνία απέναντι σ΄ αυτό το τσουνάμι ακρίβειας που πλήττει το επίπεδο ζωής των πολιτών.
Πριν μπω στο θέμα του σχεδίου νόμου θα ήθελα να επισημάνω ένα σημερινό δημοσίευμα της Καθημερινής, που είχε αφορμή απάντηση του Υπουργείου Εσωτερικών σε ερώτηση του ΠΑΣΟΚ. Για την ιθαγένεια των παιδιών της δεύτερης γενιάς ο λόγος. Υπάρχουν αιτήσεις που εκκρεμούν από το 2017 και 2018 σε Αθήνα και Κεντρική Μακεδονία.
Είναι τραγικό αυτό που συμβαίνει και οφείλεται στη δραματική υποστελέχωση των υπηρεσιών που ελπίζω να μην είναι πολιτική επιλογή. Θα αποδείξετε πως δεν είναι αν λύσετε το θέμα γρήγορα.
Πάμε τώρα στο παρόν νομοσχέδιο. Μιλάω για το μεταναστευτικό, το οποίο μας απασχολεί ήδη, αλλά φαίνεται ότι θα μας απασχολήσει ιδιαίτερα και στο πολύ άμεσο μέλλον. Για νέες μεταναστευτικές ροές κάνουν λόγο οι ειδικοί και τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, με την γείτονα χώρα την ίδια ώρα να κλιμακώνει την ένταση ενόψει καλοκαιριού, να εμφανίζεται όλο και πιο επιθετική φτάνοντας στο σημείο να απειλεί ακόμα και τα νησιά μας, αποκαλύπτοντας όλο και περισσότερο τον αναθεωρητισμό της.
Δυστυχώς όλα δείχνουν ότι προμηνύεται ένα ιδιαίτερο θερμό καλοκαίρι από κάθε άποψη, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Η χώρας μας καλείται να αντιμετωπίσει αλλά και να ανταπεξέλθει σε πολλά ταυτόχρονα πεδία, με κορυφαίο αυτό της αμφισβήτησης της κυριαρχάις μας.
Στις προκλήσεις από έξω, απαντάμε ενωμένοι.
Η Ελλάδα δεν παρασύρεται από τέτοιες δηλώσεις και προκλήσεις, είναι ισχυρή δύναμη στην περιοχή, με ισχυρές συμμαχίες και μέλος του ΝΑΤΟ. Αποτελεί δύναμη ειρήνης και ευθύνης στην ευρύτερη περιοχή.
Ταυτόχρονα οφείλουμε να δείχνουμε τον Τουρκικό τυχοδιωκτισμό και να απαιτούμε κυρώσεις εις βάρος της και βέβαια να σταματήσουν εδώ και τώρα την προώθηση εξοπλισμού στην Τουρκία από χώρες της Ε.Ε. Πρόκειται για κάτι αδιανόητο αυτό που συμβαίνει αυτή την στιγμή από σειρά χωρών ανάμεσά τους η Γερμανία και η Ισπανία.
Το φαινόμενο της μετανάστευσης και της προσφυγιάς δεν τελειώνει. Και δεν τελειώνει με κυβερνητική απόφαση όπως περίπου υπονόησε πρόσφατα ο πρωθυπουργός.
Η επιμονή της κυβέρνησης για την εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας ξενίζει υπό τις παρούσες συνθήκες. Η Τουρκία πρέπει να αναλάβει το σύνολο των ευθυνών της στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου και αυτό δεν τίθεται σε διαπραγμάτευση.
Δεν μπορεί να υποκύπτουμε σε εκβιασμούς. Ακόμη περισσότερο δεν μπορούμε να θυσιάζουμε εθνικά μας θέματα με αντάλλαγμα προσωρινές διευθετήσεις.
Η Κοινή Δήλωση μπορεί να προβλέπει υποχρεώσεις της Τουρκίας για την αποτροπή των παράτυπων μετακινήσεων αλλά προβλέπει και ανταλλάγματα.
Το 2016, με ευθύνη άλλης κυβέρνησης προφανώς, η Τουρκία κατάφερε να συνδέσει τη συνεργασία της με την ΕΕ για θέματα προσφύγων και μεταναστών με όλη σχεδόν την ευρωτουρκική ατζέντα. Χωρίς δεσμεύσεις για τα δικά μας εθνικά θέματα.
Με απλά λόγια, αν εφαρμοστεί από τη μεριά της Τουρκίας σε σχέση με την αποτροπή των παράτυπων εισόδων θα πρέπει να απελευθερωθεί η visa για τους Τούρκους πολίτες, να προχωρήσει η τελωνειακή ένωση ακόμα και να δοθεί το πράσινο φως για την επέμβαση σε συριακό έδαφος για να δημιουργηθεί ουδέτερη ζώνη που θα εξυπηρετεί τα γεωπολιτικά συμφέροντα της Τουρκίας με οδυνηρές συνέπειες για τους πληθυσμούς Κούρδων που ζουν στην περιοχή.
Αυτό θέλουμε; Ας σοβαρευτούμε.
Ειδικά αυτή τη δύσκολη εποχή που υπάρχουν διαρκείς προκλήσεις και τίθενται ακόμη και θέματα κυριαρχίας για τα νησιά μας.
Στις προκλήσεις απαντάμε ενωμένοι. Να μην αυτοπαγιδευόμαστε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Το προς ψήφιση λοιπόν νομοσχέδιο αποτελεί εν τοις πράγμασιν την κωδικοποίηση της νομοθεσίας για την υποδοχή, τη διεθνή προστασία πολιτών τρίτων χωρών και ανιθαγενών καθώς και την προσωρινή προστασία σε περίπτωση μαζικής εισροής εκτοπισθέντων αλλοδαπών. Δεν χρειάζεται να πούμε πολλά για τη χρησιμότητα των κωδικοποιήσεων της νομοθεσίας.
Είναι αυτονόητα πράγματα αυτά.
Αλλά δεν μπορούμε παρά να παρατηρήσουμε πως είναι η δεύτερη φορά που κωδικοποιείται η συγκεκριμένη νομοθεσία από την ίδια κυβέρνηση. 30 μήνες πέρασαν από τότε που ψηφίστηκε ο νόμος 4636/19 και τότε, θυμίζουμε πως είμασταν, επί της αρχής, θετικοί. Πάνω από 100 αλλαγές υπέστη αυτός ο νόμος.
Καταργήσατε, κατ’ αποτέλεσμα, τη δική σας νομοθεσία, τη σκορπίσατε και τώρα την κωδικοποιείτε πάλι.
Αλλά, σας το είπε και ο εισηγητής μας, δεν λάβατε υπόψιν πως η ενωσιακή νομοθεσία είναι υπό διαμόρφωση στο πλαίσιο της συζήτησης για το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο.
Ούτε καν διαγνώσατε την ανάγκη να τροποποιήσετε το πλαίσιο της προσωρινής προστασίας που υπάρχει από το 2006 και ενσωματώνει ευρωπαϊκή οδηγία του έτους 2001. Πριν φέρετε τις διατάξεις για κωδικοποίηση.
Κύριε Υπουργέ,
σήμερα διανύουμε το σωτήριο έτος 2022. Πολλά έχουν αλλάξει από
τότε και πολλά δεν ανταποκρίνονται στα σημερινά δεδομένα. Και ακόμη χειρότερα, το ζήτημα της προσωρινής προστασίας είναι επίκαιρο. Εφαρμόζεται στα δεκάδες χιλιάδες γυναικόπαιδα που κατέφυγαν στη χώρα μας μετά τη ρωσική εισβολή. Ακούμε μεγάλα λόγια για την προστασία τους αλλά στην ουσία γίνονται ελάχιστα.
Σε αντίθεση με άλλα κράτη που εμπράκτως επέδειξαν την απαιτούμενη προσοχή στη διαχείριση των εισροών της συγκεκριμένης κατηγορίας προσώπων, στην περίπτωση μας απουσιάζει κάποιο αντίστοιχο ολοκληρωμένο πρόγραμμα. Τους στέλνετε, και προφανώς δεν πάνε, να μείνουν σε δομές αποκομμένες από τον αστικό ιστό.
Καμία άλλη παροχή, καμία ενίσχυση.
Ήδη, όσοι φιλοξενούν ανθρώπους από την Ουκρανία βλέπουν την αδιαφορία της κυβέρνησης, την έλλειψη υποστήριξης, σε μια εποχή που η ακρίβεια πλήττει τους πάντες. Και βλέπουμε επίσης και κάτι που δεν μας αρέσει καθόλου.
Και ρωτώ; Τι νόημα έχει η διάταξη που υποχρεώνει τους δικαιούχους προσωρινής προστασίας να εργάζονται μόνο στο νομό που αρχικά καταγράφηκαν; Γιατί δεν αναγνωρίζεται την ανάγκη να προστατευθούν οι μονογονεϊκές οικογένειες, γιατί δεν υπάρχει καν αναφορά στον μεγάλο κίνδυνο του trafficking;
Υπάρχει μια, σε επίπεδο ρητορικής, θετική αντιμετώπιση των ουκρανών εκτοπισμένων από την κυβέρνηση σε αντιπαράθεση με τους άλλους πρόσφυγες που βρίσκονται στη χώρα.
Μην κρύβεστε πίσω από παχιά λόγια και μην επενδύετε στο διχασμό. Έχετε την ίδια υποχρέωση να παρέχετε πραγματική προστασία σε όσους βρίσκονται στη χώρα, ως αιτούντες άσυλο, ως πρόσφυγες ή ως δικαιούχοι προσωρινής προστασίας.
Χωρίς διακρίσεις που θυμίζουν πρόσφατες εποχές που δεν θέλουμε να επανέλθουν. Ως σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος που έχει οδηγό του το διεθνές δίκαιο και το Σύνταγμα του.
Καλή λοιπόν και χρήσιμη η κωδικοποίηση, αλλά καλύτερες οι πολιτικές απαντήσεις για τα θέματα που υπάρχουν. Πρώτα αυτές οι απαντήσεις, μετά οι απαιτούμενες αλλαγές και μετά η κωδικοποίηση.
Αυτή είναι η σωστή σειρά.
Και δεν είναι μόνο θέμα πολιτικών ή ιδεολογικών διαφορών. Θέλω να πιστεύω ότι η αβελτηρία σας να αντιμετωπίσετε τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού δεν έχει ιδεολογική αφετηρία. Μπορεί να είναι θέμα επικοινωνιακού σχεδιασμού αλλά δεν μπορώ να πιστέψω πως διαφωνείτε να καλυφθούν με νόμιμους εργάτες οι ανάγκες που υπάρχουν. Όπως δεν πιστεύω πως διαφωνείτε να μάθουν ελληνικά οι πρόσφυγες και να ενταχθούν στην ελληνική κοινωνία.
Εμείς έχουμε μια κομβική διαφωνία, υπήρχε από το 2016, στο θέμα της εφαρμογής της Κοινής Δήλωσης ΕΕ- Τουρκίας. Δεν θέλουμε να υπάρχει όλο το βάρος της διαχείρισης στα σύνορα και στον Έβρο.
Δεν είναι θέμα ποιότητας δομών αυτό.
Είναι θέμα νομοθεσίας. Η νομοθεσία και οι πολιτικές επιλογές εγκλωβίζουν. Και σήμερα μπορεί να μην υπάρχει μεγάλος πληθυσμός αλλά η επιμονή στη διαδικασία ενέχει ένα ρίσκο που δεν θέλουμε. Θεσμικά πρέπει να τελειώσουν οι Μόριες.
Και δεν το κάνατε ούτε προτίθεστε να το κάνετε. Διαφωνούμε λοιπόν.
Είναι το μεγαλύτερο μέρος της διαδικασίας υποδοχής και ασύλου αυτό που χωροθετείτε στα σύνορα. Και όσο η χωροθέτηση παραμένει στα σύνορα τότε οι διατάξεις που περιέχει ο σημερινός κώδικας σε σχέση με την ένταξη, την εκπαίδευση, την απασχόληση, την κατάρτιση παραμένουν κενό γράμμα. Σε συνθήκες εγκλεισμού δεν γίνονται αυτά.
Είπε ο υπουργός πως καταργεί τις δομές, τα διαμερίσματα στην Αθήνα. Δημιουργείται η αίσθηση πως υπάρχει πρόβλημα ασφάλειας λόγω όσων φιλοξενούνται αξιοπρεπώς. Το πρόβλημα υπάρχει επειδή υπάρχουν άστεγοι, επειδή υπάρχουν άνθρωποι χωρίς χαρτιά σε μια γκρίζα ζώνη ή τελείως αόρατοι.
Μίλησε για αποσυμφόρηση των νησιών ο υπουργός. Μην κρυβόμαστε. Για να αδειάσουν οι δομές, προσωρινά ώστε να δεχτούν οι κάτοικοι των νησιών την κατασκευή νέων δομών, έφυγαν χιλιάδες άνθρωποι που δεν είχαν πάρει άσυλο. Αυτοί είναι στους δρόμους, άνδρες, γυναίκες, παιδιά οικογένειες. Όταν κλείσουν οι δομές και τα διαμερίσματα στην Αθήνα θα συνεχίσουν να παραμένουν στους δρόμους.
