ΠΡΟΣ : Τους Υπουργούς α) Παιδείας και Θρησκευμάτων, και β) Εσωτερικών
ΘΕΜΑ: «Παραμένουν τα σοβαρά προβλήματα σε κτηριακές εγκαταστάσεις σχολείων του Δήμου Αιγάλεω»
Κύριοι Υπουργοί,
Με προβλήματα ξεκινάει ακόμα η σχολική χρονιά στο Δήμο Αιγάλεω. Ειδικότερα, οι ιδιοκτήτες του κτηρίου που στεγάζεται το 9ο Δημοτικό Σχολείο επιχείρησαν να πραγματοποιήσουν έξωση δια δικαστικού επιμελητή κατόπιν δικαστικής αποφάσεως. Τελικά η διαδικασία αποβολής απεφεύχθει, τουλάχιστον προσωρινά, κατόπιν έγκαιρης κινητοποίησης των γονέων των μαθητών.
Τα δε 7ο και 17ο, πληγέντα από το σεισμό του 2019, δημοτικά σχολεία τα οποία τότε χαρακτηρίστηκαν ακατάλληλα εξακολουθούν να βρίσκονται σε χείριστη κατάσταση. Πιο συγκεκριμένα, δεν έχει ακόμα πραγματοποιηθεί η επισκευή των σοβαρών φθορών που υπέστησαν τα κτήρια αυτά εκ της ανωτέρω φυσικής καταστροφής. Στα 11ο Δημοτικό Σχολείο και 1ου Γυμνάσιο, επίσης πληγέντα, δεν έχουν ξεκινήσει καν οι μελέτες αποκατάσης. Αλλά και σχεδόν το σύνολο των σχολικών κτηρίων του Δήμου χαρακτηρίζονται ως γερασμένα, με ελάχιστη αντισεισμική προστασία, άνευ συντηρήσεως και επαρκών επισκευών θέτοντας ερωτηματικά ως προς την ασφάλεια τους.
Τα σημαντικά κτηριακά προβλήματα των σχολείων του Αιγάλεω κινητοποίησαν την Εκπαιδευτική Κοινότητα, οπότε και εκπαιδευτικοί, μαθητές και γονείς πραγματοποίησαν διαμαρτυρία στο Υπουργείο Εσωτερικών μη ανεχόμενοι τη συνεχιζόμενη αυτή κατάσταση.
Το πρόβλημα της καθυστέρησης αντιμετώπισης των συνεπειών από τον καταστροφικό σεισμό της 19ης Ιουλίου 2019 στην Αττική σας είχαν επισημανθεί και κατά το παρελθόν με την από 11.09.2019 αναφορά μου, όσο και με τις από 11.2.2020, 4.6.2020 και 13.9.2021 επίκαιρες ερωτήσεις μου, χωρίς όμως έως τώρα να έχει δοθεί κάποια λύση.
Επειδή η ασφάλεια των παιδιών, όσο και η εκπαίδευση τους υπό κατάλληλες συνθήκες, υποδομές και κτήρια θα πρέπει να αποτελεί βασική προτεραιότητα και μέλημα όλων μας,
Κατόπιν τούτων
Ερωτάσθε κ.κ Υπουργοί :
Διενεργήθηκε προληπτικός έλεγχος από την τεχνική υπηρεσία του Δήμου σε όλα τα σχολικά κτίρια ενόψει της νέας σχολικής χρονιάς;
Σκοπεύετε να οριοθετήσετε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα για λύσεις με εχέγγυα ασφαλείας για όλα τα σχολικά κτίρια ώστε οι μαθητές όλων των Σχολείων του Δήμου Αιγάλεω να παρακολουθούν με ασφάλεια τα μαθήματά τους;
Σήμερα το πρωί ήμουν καλεσμένη του Δημήτρη Καμπουράκη και του Παναγιώτη Στάθη στην εκπομπή «Ώρα Ελλάδος» του Open, όπου και αναλύσαμε τα σχετικά με την τρέχουσα πολιτική επικαιρότητα. Στη συζήτηση μας αναφερθήκαμε στην ΜΚΟ που ανασκεύασε για το συμβάν στον Έβρο, τις απαράδεκτες δηλώσεις του Βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Χουσεΐν Ζεϊμπέκ και βέβαια τις εξελίξεις στην Εξεταστική Επιτροπή για την υπόθεση παρακολούθησης του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Νίκου Ανδρουλάκη.
Αναφορικά με το περιστατικό στον Έβρο, είπα:
«Είναι γνωστό σε όλους ότι ο κ. Ερντογάν εργαλειοποιεί απόλυτα το μεταναστευτικό ζήτημα. Γι’ αυτό λοιπόν και πρέπει να είμαστε όλοι πολύ προσεκτικοί όταν υπάρχουν σχετικές καταγγελίες.
Βεβαίως και είμαστε όλοι ανθρωπιστές και όλοι συγκλονιστήκαμε από τις εικόνες στον Έβρο. Όμως τι θα είχε συμβεί αν είχε γίνει παρέμβαση – όπως ζητούσαν κάποιοι τότε – σε μια νησίδα η οποία τελικά αποδείχθηκε ότι άνηκε στην Τουρκία;
Είναι σημαντικό ότι η ΜΚΟ ζήτησε συγνώμη, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι επί έναν μήνα κάποιοι κατήγγειλαν διαρκώς την χώρα μας στην Ε.Ε.»
Σχετικά με τις δηλώσεις του κ. Ζεϊμπέκ, επισήμανα:
«Κανείς Βουλευτής, κανενός κόμματος δεν μπορεί να έχει θέση στο Ελληνικό Κοινοβούλιο όταν υιοθετεί τέτοιου είδους πολιτικές θέσεις.
Σε αντίστοιχη περίπτωση στο ΠΑΣΟΚ, υπήρξε άμεση και οξύτατη παρέμβαση της Κοινοβουλευτικής μας Ομάδας και ο Βουλευτής προχώρησε σε ανάκληση της δήλωσης του. Ενώ και ο Πρόεδρος μας, Νίκος Ανδρουλάκης, δήλωσε ξεκάθαρα ότι οποιοσδήποτε υιοθετεί τέτοιου είδους απόψεις δεν έχει θέση στα ψηφοδέλτια μας.
Περιμένουμε να δούμε τι θα γίνει με τον Βουλευτή και ποια θα είναι η αντίδραση του κόμματος του.»
Τέλος σχολιάζοντας τα τεκταινόμενα στην Εξεταστική Επιτροπή, είπα:
«Το ζήτημα της παρακολούθησης του κ. Ανδρουλάκη, αντίθετα με όσα δήλωσαν κάποιοι Υπουργοί της Κυβέρνησης, είναι πολύ σοβαρό. Είναι ένα ζήτημα που άπτεται των αρχών της Δημοκρατίας στη χώρα μας και πρέπει να διαλευκανθεί.
Ο μόνος τρόπος διαλεύκανσης της υπόθεσης είναι μέσω της Εξεταστικής Επιτροπής, που πρέπει να απαντήσει σε δύο ερωτήματα. Ποιος και γιατί παρακολουθούσε τον Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ και ποιος έχει στην κατοχή του το κατασκοπευτικό λογισμικό Predator με το οποίο έγινε η απόπειρα παγίδευσης των επικοινωνιών του κ. Ανδρουλάκη. Δεν είναι δυνατόν η υπηρεσία πληροφοριών της χώρας μας να μην γνωρίζει ποιος ιδιώτης κατέχει το συγκεκριμένο λογισμικό.
Αν θέλουμε να πέσει άπλετο φως στην υπόθεση, θα πρέπει η Εξεταστική Επιτροπή να κάνει την δουλειά της ολοκληρωμένα. Όμως πως θα εξυπηρετήσει τον σκοπό της η Εξεταστική όταν, με απόφαση της πλειοψηφίας, αποκλείονται από το να καταθέσουν σημαντικοί μάρτυρες όπως ο κ. Δημητριάδης και ο κ. Γεραπετρίτης; Και δεύτερον πως μπορεί να λειτουργήσει απρόσκοπτα η Επιτροπή όταν κρίσιμοι μάρτυρες επικαλούνται το απόρρητο;
Αν πραγματικά θέλει η Κυβέρνηση να πέσει άπλετο φως στην υπόθεση ο τρόπος είναι ένας, ο κ. Μητσοτάκης, ως πολιτικός προϊστάμενος της ΕΥΠ, να άρει το απόρρητο, όπως προβλέπει ο σχετικός νόμος για τη λειτουργία της ΕΥΠ στο άρθρο 14.»
Σήμερα το πρωί ήμουν καλεσμένη του Δημήτρη Οικονόμου, του Άκη Παυλόπουλου και της Ντόρας Κουτροκόη, στην εκπομπή «Σήμερα» του ΣΚΑΪ. Με τους έγκριτους δημοσιογράφους αναλύσαμε τις πρόσφατες εξελίξεις σχετικά με την πορεία της Εξεταστική Επιτροπή για την παρακολούθηση του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Νίκου Ανδρουλάκη, οι πρώην Διοικητές της ΕΥΠ, κκ Ρουμπάτης και Κοντολέων.
Στην τοποθέτηση μου ανέφερα:
«Τελικά με όλα όσα προκύπτουν θα κάνουμε σύγκριση ποιος έκανε τις περισσότερες «επισυνδέσεις», ή τωρινή ή προηγούμενη Κυβέρνηση.
Τα όσα κατέθεσε χθες ο κ. Ρουμπάτης και όσα είπε στην εκπομπή σας ο κ. Πιτσιόρλας είναι πολύ σοβαρά.
Το ΠΑΣΟΚ από την πρώτη στιγμή ζήτησε να ερευνηθεί σε βάθος κάθε συγκεκριμένη καταγγελία για παρακολούθηση, για αυτό και δεχθήκαμε η Εξεταστική Επιτροπή να μην περιοριστεί μόνο στην υπόθεση της παρακολούθησης του Προέδρου μας, Νίκου Ανδρουλάκη, αλλά να διερευνηθούν και τα όσα καταγγέλλει το ΚΚΕ και ο κ. Κουκάκης, και να πέσει άπλετο φως.
Όμως η επίκληση του απορρήτου από τους μάρτυρες δεν βοηθά στη διαλεύκανση των υποθέσεων, όπως διατείνεται ότι θέλει η Κυβέρνηση. Για ποιο λόγο ο κ. Μητσοτάκης δεν δίνει εντολή άρσης του απορρήτου (όπως ο νόμος της ΕΥΠ προβλέπει στο άρθρο 14), ώστε να καταθέσουν οι μάρτυρες και να μην κρύβονται πίσω από απόρρητο; Εμείς το ζητήσαμε χθες στην Επιτροπή και συντάχθηκε μαζί μας σύσσωμη η αντιπολίτευση, η πλειοψηφία όμως αρνείται πεισματικά .
Φοβάμαι ότι ο τρόπος με τον οποίο χειρίζεται η Κυβέρνηση το θέμα, δηλαδή να κρύβεται πίσω από το απόρρητο, δεν βοηθά την διαλεύκανση της υπόθεσης παρακολούθησης του κ. Νίκου Ανδρουλάκη. Εμείς ζητάμε θεσμικά να έρθει στην Βουλή ο φάκελος της παρακολούθησης του κ. Ανδρουλάκη για να ξεκαθαριστούν τα πράγματα και να πέσει πραγματικά άπλετο φως στην υπόθεση, να απαντηθούν τα κρίσιμα ερωτήματα γιατί αυτό είναι το Δημοκρατικό μας χρέος.
Προς: Τους Υπουργούς α) Παιδείας και Θρησκευμάτων,
β) Εσωτερικών
Θέμα: “Δικαστική απόφαση αποβολής στο 9ο Δημοτικό Σχολείο του Δήμου Αιγάλεω”.
Κύριοι Υπουργοί,
Σας καταθέτω ως Αναφορά ανακοινώσεις μηνός Σεπτεμβρίου 2022 της Ένωσης Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων Δήμου Αιγάλεω σχετικά με το πρόσφατο πρόβλημα στέγασης του 9ου Δημοτικού Σχολείου. Ειδικότερα όπως καταγγέλλεται την Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε προσπάθεια έξωσης από δικαστικό επιμελητή στο παραπάνω σχολικό ίδρυμα, κατόπιν σχετικής δικαστικής αποφάσεως λόγω οφειλομένων μισθωμάτων.
Τελικά η διαδικασία αποβολής απεφεύχθη, τουλάχιστον προσωρινά, μετά την έγκαιρη κινητοποίηση των γονέων των μαθητών. Το πρώτο σχολικό κουδούνι, έστω και κατόπιν περιπετειών, μπορεί να βρήκε τους 90 μαθητές του 9ου Δημοτικού εντός των αιθουσών διδασκαλίας του κτηρίου τους, το μέλλον όμως παραμένει αβέβαιο. Η παραπάνω δικαστική απόφαση αποβολής ευρίσκεται ακόμα εν ισχύ και δυνατόν να εκτελεσθεί οποτεδήποτε, με άμεσο κίνδυνο να βρεθούν οι μαθητές ξαφνικά στο δρόμο. Ο Σύλλογος καταγγέλλει την έλλειψη σχεδιασμού και τη μετέωρη κατάσταση αβεβαιότητας την οποία υποχρεούνται να βιώσουν μαθητές και δάσκαλοι μη γνωρίζοντας εάν αλλά και που θα ολοκληρώσουν τελικά τη σχολική χρονιά.
Τέλος, ο Σύλλογος διεκδικεί την παραμονή του 9ου Δημοτικού στον υπάρχοντα χώρο, ενώ θεωρεί ότι οι σκέψεις περί συγχώνευσης και συστέγασης αυτού με έτερο σχολείο του Δήμου δεν εξυπηρετεί τις ανάγκες αμφότερων των συγχωνευθέντων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ελλείψει επαρκών υποδομών και χώρου.
Επισυναπτόμενες οι ανακοινώσεις της Ένωσης Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων Δήμου Αιγάλεω.
Κύριοι Υπουργοί κατόπιν τούτων,
Παρακαλώ, όπως λάβετε υπόψη σας τα ανωτέρω αναφερόμενα και προβείτε σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες, ώστε να μην χαθεί ούτε μια διδακτική ώρα και να διασφαλιστεί η ομαλή, απρόσκοπτη αλλά και αξιοπρεπής εκπαίδευση των μαθητών του 9ου Δημοτικού Σχολείου του Δήμου Αιγάλεω.
Δεν ζούμε και τις καλύτερες στιγμές στη χώρα μας. Η ενεργειακή και οικονομική κρίση, ο πληθωρισμός και οι συνεχιζόμενες ανατιμήσεις πλήττουν βαριά όλα τα νοικοκυριά και ιδιαίτερα τα πιο αδύναμα. Οι συζητήσεις σε όλη τη Ευρώπη, η προοπτική ενός δύσκολου χειμώνα τροφοδοτεί μια διάχυτη απαισιοδοξία στην κοινωνία. Οι συνεχιζόμενες καθημερινές επιθέσεις Ερντογάν κατά της χώρας μας δημιουργούν ένταση και ανησυχία. Και σαν να μην έφταναν αυτά, το σκάνδαλο της παρακολούθησης του κινητού του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ Νίκου Ανδρουλάκη βαραίνει εύλογα το πολιτικό κλίμα, τροφοδοτώντας ερωτήματα για το επίπεδο λειτουργίας της Δημοκρατίας στην χώρα, με τον Πρωθυπουργό και την Ν.Δ να καλύπτονται πίσω από την επίκληση του απορρήτου, ώστε να εμποδιστεί κάθε ουσιαστική διαλεύκανση της υπόθεσης, να έρθουν όλα στο φως και να απαντηθούν καίρια ερωτήματα.
Δεν αξίζει όλο αυτό το κλίμα για την Ελλάδα και η Κυβέρνηση έχει καθοριστικές ευθύνες για αυτό δείχνοντας αδυναμία, αμηχανία, επιμονή σε ξεπερασμένες πολιτικές συνταγές και τον συντηρητισμό της αλλά και πεισματική προσήλωση στην αδιαφάνεια. Για την αντιμετώπιση της ενεργειακής και οικονομικής κρίσης επιμένει σε μια επιδοματική πολιτική που δεν αντιμετωπίζει τις ρίζες του προβλήματος και δημιουργεί ερωτήματα για τα δημοσιονομικά όρια μιας τέτοιας κατεύθυνσης. Αυτή την ώρα χρειάζονται μέτρα πραγματικής στήριξης της κοινωνίας, δίνοντας ταυτόχρονα έμφαση στη διάσωση των επιχειρήσεων. Είναι ώρα να σταματήσουν τα επιδόματα και να δούμε δράσεις για την συγκράτηση των τιμών. Γιατί με τα σημερινά δεδομένα οι εργαζόμενοι των 713 ευρώ ή οι χαμηλοσυνταξιούχοι των 500 και 600 ευρώ αδυνατούν να ανταποκριθούν στο αυξημένο κόστος της ενέργειας και στις υψηλότερες τιμές ακόμα και βασικών αγαθών. Οδηγούμαστε δηλαδή σε φτωχοποίηση ενός σημαντικού ποσοστού του πληθυσμού. Ωστόσο η Κυβέρνηση αρνείται να ακούσει οποιονδήποτε. Αρνείται να ακούσει τις προτάσεις του ΠΑΣΟΚ αλλά και του επιμελητηριακού κόσμου. Δεν υιοθετεί την επιβολή πλαφόν στην λιανική τιμή της ενέργειας, μέτρο το οποίο εφαρμόζεται ήδη από χώρες της Ε.Ε., ενώ μελετάται και σε επίπεδο Ένωσης. Τη μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα καύσιμα, ώστε να διατηρηθούν οι μίνιμουμ αντοχές των καταναλωτών. Τη μείωση του ΦΠΑ σε βασικά αγαθά από το 13% στο 6%, ώστε να μη λείψουν απαραίτητα είδη από τα νοικοκυριά. Τη θέσπιση 120 δόσεων για το σύνολο των οφειλών, ώστε να αποφευχθεί ένα μαζικό κύμα χρεοκοπιών. Τη σύνδεση των επιδοτήσεων με μια σοβαρή προσπάθεια εξοικονόμησης ενέργειας. Αν δεν εφαρμοστούν άμεσα τέτοιας κατεύθυνσης μέτρα, τότε ο χειμώνας που έρχεται δεν θα είναι απλά δύσκολος για την κοινωνία και την επιχειρηματικότητα αλλά καταστροφικός.
Η Κυβέρνηση κινείται επικοινωνιακά και μόνο. Αν κάποιος της κάνει κριτική για την παρακολούθηση του κινητού του Νίκου Ανδρουλάκη, απαντάει ότι δεν ενδιαφέρεται για τα σοβαρά προβλήματα της χώρας, υπεκφεύγοντας ένοχα και προσπαθώντας να υποβαθμίσει το θέμα. Αν της κάνει προτάσεις για την ενεργειακή – οικονομική κρίση απαντάει ότι πρόκειται για λαϊκίστικες προτάσεις, όταν την ίδια ώρα μοιράζει δισεκατομμύρια επί τρία χρόνια, αυξάνοντας από ότι φαίνεται τους ρυθμούς διανομής ενόψει επερχόμενων εκλογών. Η όλη πολιτική της για να στηρίξει τα νοικοκυριά στηρίζεται στην αντίληψη: Μοιράζω στους πολίτες ό,τι μαζεύω από τους φόρους που πλήρωσαν οι πολίτες για να μην ενοχλήσει τα εταιρικά συμφέροντα στον χώρο της ενέργειας και των καυσίμων. Οδηγεί τη χώρα σε αδιέξοδα, οδηγούμενη και η ίδια σε αδιέξοδα. Μοιάζει να έχουν τελειώσει τα καύσιμά της και να προσπαθεί ασθμαίνοντας να φτάσει σε εκλογές που με διλήμματα επιδιώκει να τις κερδίσει. Στελέχη της δε, δείχνουν έτοιμα να αλλάξουν και τον εκλογικό νόμο χωρίς δισταγμό, για δεύτερη φορά στην θητεία της Κυβέρνησης, βλέποντας ότι ο νόμος που ψήφισαν πριν δύο χρόνια δεν τους βοηθάει. Με τον ένα όμως ή τον άλλο εκλογικό νόμο, τους εκλογικούς συσχετισμούς τους διαμορφώνει η ψήφος των πολιτών.
Σήμερα, πιο καθαρά παρά ποτέ, είναι φανερό, ότι η Ελλάδα χρειάζεται μια νέα Αλλαγή.
Η Κυβέρνηση της Ν.Δ αφού έδειξε την αδυναμία της να διαχειριστεί τις κρίσεις που αντιμετωπίσαμε και αντιμετωπίζουμε και την μεταρρυθμιστική της άπνοια, φανερώνεται και ως Κυβέρνηση που επωμίζεται πια σοβαρές ευθύνες για θέματα Δημοκρατίας και διαφάνειας. Δοκιμάστηκε και απογοήτευσε, ενώ εμπλέκεται σε σοβαρά σκάνδαλα πια, όπως αυτό των υποκλοπών και της παρακολούθησης των τηλεπικοινωνιών του Προέδρου μας Νίκου Ανδρουλάκη. Η προσωπική πολιτική ευθύνη του πρωθυπουργού είναι ξεκάθαρη και αμεταβίβαστη όσο και αν προσπαθεί να το αποφύγει. Ο ΣΥΡΙΖΑ με μια αντιπολιτευτική τακτική που σταθερά λειτουργεί σαν bonus την Ν.Δ, με τον λαϊκισμό του και την προσήλωσή του στη θεωρία των αρμών της εξουσίας και την εχθροπάθειά του στη λειτουργία των θεσμών, όπως και μια προβληματική θεώρηση των διεθνών εξελίξεων και των συμμαχιών της χώρας δεν συνιστά λύση, αλλά τμήμα του προβλήματος της χώρας.
Σήμερα λοιπόν περισσότερο παρά ποτέ τα τελευταία χρόνια τα βλέμματα ευρύτερων δυνάμεων του Κέντρου και της Κεντροαριστεράς επιστρέφουν προς το ΠΑΣΟΚ. Σε αυτές τις δυνάμεις απευθυνόμαστε, αναδεικνύοντας τον ρόλο μας ως πατριωτική, δημοκρατική, μεταρρυθμιστική δύναμη της σύγχρονης Σοσιαλδημοκρατίας και επιχειρώντας μια έφοδο στο μέλλον, μια ανατροπή των σημερινών πολιτικών συσχετισμών.
Βρισκόμαστε στην αρχή μιας νέας προσπάθειας για να αποκτήσει το κόμμα μας δημιουργική δυναμική, να δώσει ουσιαστικές απαντήσεις στα προβλήματα των Ελλήνων πολιτών και ειδικά της νέας γενιάς, να καθορίσει και πάλι αποφασιστικά την πορεία για περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη, να εξασφαλίσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις ώστε η Ελλάδα να γνωρίσει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης στη βάση ενός νέου παραγωγικού μοντέλου που έχει ανάγκη η χώρα. Για αυτό ολοκληρώνουμε την επεξεργασία ενός πειστικού προγράμματος για την επίτευξη μιας δικαιότερης κοινωνίας, βάζοντας φρένο στις κοινωνικές ανισότητες που διαρκώς μεγαλώνουν. Έχοντας πάντα στο μυαλό μας ότι νέα, δυναμική, σύγχρονη Ελλάδα δεν μπορεί να οικοδομηθεί υπό το καθεστώς σκιών για τις παρακολουθήσεις, χωρίς να έχουν απαντηθεί τα καίρια ερωτήματα για την παρακολούθηση του κινητού του Νίκου Ανδρουλάκη, αλλά και κάθε συγκεκριμένη καταγγελία που έχει γίνει όπως του Κ.Κ.Ε ή και άλλων.
Ομιλία στην Ολομέλεια ως Κοινοβουλευτική Εκπρόσωπος 08.09.2022
Κύριε Πρόεδρε,
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Το σημερινό νομοσχέδιο, όπως εισάγεται, αφορά τη κύρωση της από 21/7/2022 Σύμβασης που συνήφθη μεταξύ των: Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης της Αθήνας, Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης της Νέας Υόρκης (ΜΕΤ) και Ινστιτούτου Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού του Ντελαγουέρ με περιεχόμενο την επιστροφή στην Ελλάδα (θα δούμε στο τέλος κατά πόσο ισχύει αυτό) 161 αρχαιοτήτων του Κυκλαδικού Πολιτισμού.
Για τα όσα μέχρι τώρα έχουν γίνει γνωστά, το μόνο βέβαιο είναι ότι οι αρχαιότητες αυτές βρίσκονται στα χέρια ενός δισεκατομμυριούχου Συλλέκτη κατοίκου Νέας Υόρκης. Είναι σημαντικό το γεγονός ότι λάβαμε επίσημα, ως κράτος, γνώση για την ύπαρξη αυτής της σπουδαίας κληρονομιάς;; Βεβαίως και είναι. Πρέπει να είναι σκοπός και προτεραιότητά μας η άμεση επιστροφή των αρχαιοτήτων αυτών στη χώρα μας;;; Βεβαίως και πρέπει. Πέραν αυτών των ρητορικών ερωτημάτων ,ερώτημα εώς σήμερα παραμένει ο τρόπος και η διαδικασία που έφτασαν (και η νομιμότητα αυτών) στα χέρια του Συλλέκτη.
Η σημερινή συζήτηση όμως, όπως προέκυψε και από την επιτροπή, πρέπει να δώσει απαντήσεις και διευκρινίσεις, όχι μόνο στο τελικό κείμενο, όπως έχει διαμορφωθεί, αλλά και στη διαδικασία που ακολούθησε το Υπουργείο τα περασμένα δύο χρόνια.
Εκφράστηκαν πολύ έντονες ενστάσεις για τη στάση του Υπουργείου, αρχής γενομένης, από τη στιγμή που το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης αρνείται τη δωρεά αυτή και λαμβάνει γνώση το Ελληνικό Δημόσιο για την ύπαρξη των αρχαιοτήτων αυτών. Μόλις η Ελληνική Κυβέρνηση πληροφορείται τα γεγονότα, το Υπουργείο Πολιτισμού, αντί να εφαρμόσει τις διατάξεις του νόμου 4858 του 2021 που η παρούσα Κύβέρνηση ψήφισε και ιδιαίτερα τα άρθρα 53-71 που είναι οι Ποινικές διατάξεις σχετικά την κλοπή μνημείων, την υπεξαίρεση, την αποδοχή και διάθεση μνημείων που αποτελούν προϊόντα εγκλήματος, την παράβαση υποχρέωσης δήλωσης μνημείου, την παράνομη μεταβίβαση μνημείου, την παράνομη εξαγωγή πολιτιστικών αγαθών, τη διεθνή δικαιοδοσία των ελληνικών δικαστηρίων, ξεκινά διαπραγματεύσεις, διάρκειας 2 ετών, που καταλήγουν στη σημερινή υπό κύρωση συμφωνία. Σύμφωνα με αυτήν, όλη η συλλογή θα επαναπατριστεί τμηματικά μετά από 50 έως 78 έτη. Ακόμα και στην ήδη συμφωνημένη περίοδο επαναπατρισμού των αρχαιοτήτων αυτών, υπάρχει αβεβαιότητα καθώς πιο αναλυτικά : 15 έρχονται και εκτίθενται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στην Ελλάδα (Οκτώβριος 2022-Νοέμβριος 2023), το Νοέμβριο του 2023 επιστρέφουν ΗΠΑ και εκτίθενται στο ΜΕΤ όλα μαζί για 10 χρόνια μέσω δανεισμού από την Ελλάδα, από το 2034 και έως το 2048 επιστρέφουν στην Ελλάδα ανά 5ετία 15 αντικείμενα και ΊΣΩΣ το 2049 θα επιστρέψουν όλα στην Ελλάδα εκτός αν αποφασιστεί από το Δημόσιο να παραταθεί ο δανεισμός για άλλα 25 έτη. Άρα επαναπατρίζονται οριστικά το 2049 ή το 2073.
Κυρία Υπουργέ,
Είναι εξόφθαλμο ότι επιχειρείται να εισαχθεί μια νέα διαδικασία που έχει προβλήματα νομιμότητας. Με την εγκαθίδρυση ενός νέου κανόνα δικαίου και μια νέα διαδικασία για τους παρανόμως κατέχοντες αρχαιότητες στο εξωτερικό, καταστρατηγείται ο Αρχαιολογικός Νόμος. Το Ελληνικό Δημόσιο δεν επιλέγει να διεκδικήσει δικαστικά τις αρχαιότητες, αλλά καταλήγει σε μια συμφωνία αναγνώρισης δικαιώματος κυριότητας και νομής στο Δημόσιο και δικαιώματος κατοχής στο μη κερδοσκοπικό νομικό πρόσωπο Ινστιτούτο Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού (ενός νομικού προσώπου αγνώστου καταστατικού, δομής και σκοπού έως σήμερα), στο οποίο ο Στερν δωρίζει τη συλλογή του.
Πραγματικά η θέση του Υπουργείο ότι : «ιδρύεται διαδικασία και τρόπος που ενθαρρύνει και προτρέπει και άλλους συλλέκτες ελληνικών αρχαιοτήτων να προβούν σε αντίστοιχες κινήσεις, οι οποίες θα οδηγήσουν σε επαναπατρισμούς αρχαιοτήτων, χωρίς τα μειονεκτήματα της δικαστικής εμπλοκής», πραγματικά δεν πείθουν και στερούνται νομικής ακολουθίας.
Ουσιαστικά το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, απεμπολεί τα δικαιώματά του επί της κατοχής και της νομής 161 αρχαιοτήτων του πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού, που συνιστούν κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας επί της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Η Συμφωνία θα μπορούσε να συναφθεί μόνο με βάση ειδική εσωτερική ρύθμιση η οποία να στηρίζεται στις βασικές αρχές που διέπουν τη διεθνή νομική τάξη για την πολιτιστική κληρονομιά και με την οποία να ορίζονται σαφώς οι προϋποθέσεις, το αντικείμενο και το πεδίο της συμβατικής δράσης της Διοίκησης. Αντιθέτως, το Υπουργείο Πολιτισμού προχώρησε στη σύναψη της συμφωνίας αυτής, με βάση τους όρους του Στερν, που διατυπώθηκαν στη Σύμβαση Εισφοράς της Συλλογής που συνήφθη μεταξύ Στερν και Ινστιτούτου Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού. Η ουσιαστική ερμηνεία είναι ότι ένας ιδιώτης, φοβούμενος την έρευνα της Αμερικανικής Δικαιοσύνης και πιθανόν την απώλεια της συλλογής του και βλέποντας ότι δεν μπορεί να την εκθέσει, κατορθώνει όχι μόνο να πείσει το Ελληνικό Δημόσιο να την «ξεπλύνει», αλλά επιλέγει κιόλας τον τρόπο διαχείρισης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς για τα επόμενα 50 έτη .
Το Υπουργείο τονίζει ότι στη Σύμβαση που κυρώνεται εφαρμοστέο δίκαιο είναι το ελληνικό και αρμόδια τα δικαστήρια της Αθήνας. Στη Σύμβαση Εισφοράς όμως μεταξύ Στερν-Ινστιτούτου Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού, εφαρμοστέο το δίκαιο της Νέας Υόρκης.
Κανένας όρος της Σύμβασης δεν μαρτυρά τη συμβατική ανωτερότητα του Ελληνικού Κράτους. Το Ελληνικό Δημόσιο, σε ένα τόσο σοβαρό θέμα που άπτεται της ιστορίας και του πολιτισμού μας, συμβάλλεται ως ένα απλό μέρος και μάλιστα αν δεν εκπληρώσει τους όρους του δισεκατομμυριούχου συλλέκτη, οι αρχαιότητες θα επιστραφούν. Δεν προβλέπεται καμία δυνατότητα λύσης της Συμφωνίας εν όλω ή εν μέρει για λόγους δημόσιας ανάγκης. Το Ελληνικό Δημόσιο δεσμεύεται υπέρμετρα χωρίς δυνατότητα αποδέσμευσης ακόμα και για μελλοντικούς λόγους δημόσιας ανάγκης.
Ερωτήματα δημιουργούνται και για άλλες διεκδικήσεις, ίσως και για τα γλυπτά του Παρθενώνα. Θα ακολουθήσει το Υπουργείο αντίστοιχη πρακτική; Ανοίγει ένας νέος δρόμος για την αποδοχή αρχαιοτήτων που έχουν κάποιοι στη κατοχή τους με αμφιλεγόμενο , ίσως και παράνομο, τρόπο. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, πρέπει σήμερα σ αυτήν εδώ να διευκρινιστούν σαφώς ερωτήματα και προβληματισμοί, που έχουν ήδη εκτεθεί, όπως :
`Γιατί παρεμβάλλεται αλλοδαπό νομικό πρόσωπο στη διαχείριση των αρχαιοτήτων μας;
– Ποιες ενέργειες έκανε το Υπουργείο Πολιτισμού, όταν ανακαλύφθηκε ότι βρίσκονται στα χέρια ενός ιδιώτη 161 αρχαιότητες;
– Πώς εφάρμοσε το Υπουργείο, τα όσα προβλέπει ο νόμος για την προστασία αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής μας κληρονομιάς;
– Ποιες Υπηρεσίες του Υπουργείου ασχολήθηκαν με το θέμα και τι εισηγήθηκαν;
– Δεν μπορούσε να επαναπατριστεί η ελληνική κληρονομιά με διαφορετικό τρόπο;
– Γιατί δεν ενεργοποιήθηκαν οι νόμιμες διαδικασίες;
– Τι νομιμοποιητικά έγγραφα είχε ο ιδιώτης κ. Στερν για τη συλλογή του;
Επί προσθέτως, η έντονη αντίδραση των επαγγελματιών του κλάδου των αρχαιοτήτων, είναι ένα ζήτημα το οποίο δεν μπορούμε να παραβλέπουμε και σίγουρα θα πρέπει ούτε κι εσείς.
Σε αυτή την εποχή που ζούμε και στις δύσκολες ημέρες τις οποίες διανύουμε ως χώρα, σχετικά με τις καθημερινές απειλές και κινδύνους που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, διαχρονικά ως ΠΑΣΟΚ πάντα θέτουμε με την πολιτιστική κληρονομιά μας ως προτεραιότητα. Είναι η ταυτότητά μας. Θεωρούμε ότι αποτελεί κομμάτι όχι μόνο της ένδοξης ιστορίας μας αλλά της ύπαρξης μας και της πορείας μας εφεξής. Υποχρέωσή μας είναι τόσο η προστασία κάθε χιλιοστού που κληρονομήσαμε όσο και η παράδοση του στις επόμενες γενιές ατόφιο. Με αυτό το σκεπτικό θα κινηθούμε και στη σημερινή συζήτηση της Συμφωνίας, όπως εισάγεται.
Σήμερα το πρωί ήμουν καλεσμένη στον ΑΝΤ1, στην εκπομπή του Γιώργου Παπαδάκη και της Μαρίας Αναστασοπούλου, «Καλημέρα Ελλάδα». Στην συζήτηση μας αναφερθήκαμε στη ακρίβεια που ταλανίζει την κοινωνία, στα σενάρια μετεκλογικών συνεργασιών και στο ενδεχόμενο αλλαγής του εκλογικού νόμου.
Σχετικά με την ακρίβεια που μαστίζει την κοινωνία, σημείωσα :
«Η πραγματικότητα είναι ότι όλοι αναμένουμε έναν δύσκολο χειμώνα. Όπως γίνεται αντιληπτό το μείζον ζήτημα είναι η ενέργεια καθώς από τις τιμές της εξαρτώνται και οι τιμές των καταναλωτικών αγαθών.
Βέβαια στο συγκεκριμένο ζήτημα, υπάρχει και η Ευρωπαϊκή διάσταση, με την Ένωση να αποδεικνύεται κατώτερη των περιστάσεων καθώς δεν μπορεί να υιοθετήσει μια ενιαία στάση, όπως επί παραδείγματι είχε γίνει με το ζήτημα της πανδημίας. Ως εκ τούτου θα πρέπει η Κυβέρνηση να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση ώστε να υπάρξει μια συνολική πολιτική της ΕΕ για το θέμα.
Από την άλλη είναι ευθύνη της Κυβέρνηση του κάθε κράτους να προστατεύει τους πολίτες της. Εδώ λοιπόν βλέπουμε την Κυβέρνηση να ακολουθεί, όπως και στην αντιμετώπιση όλων των κρίσεων, μια συγκεκριμένη πολιτική. Εφαρμόζει μια οριζόντια επιδοματική πολιτική η οποία έχει συγκεκριμένους περιορισμούς, τα όρια αντοχής του προϋπολογισμού.
Το ΠΑΣΟΚ από την πρώτη στιγμή έχει καταθέσει μια συγκεκριμένη δέσμη μέτρων που αντιμετωπίζει το πρόβλημα της ακρίβειας στη ρίζα του. Έχουμε επανειλημμένα προτείνει την μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης και του ΦΠΑ για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Παράλληλα η πρόταση μας για την αντιμετώπιση των αυξήσεων στην ενέργεια, η οποία μας διαφοροποιεί τόσο από την Κυβέρνηση όσο και από τον ΣΥΡΙΖΑ, περιλαμβάνει την θέσπιση ενός κλιμακωτού πλαφόν στην λιανική τιμή της ενέργειας και όχι στην χονδρική. Γιατί ουσιαστικά με την επιβολή πλαφόν στην χονδρική τιμή της ενέργειας, επιδοτείται η ακρίβεια και όσοι έχουν βγάλει υπερκέρδη από την κρίση.
Τέλος δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι χρειάζονται εντατικοί έλεγχοι για την πάταξη της αισχροκέρδειας. Ο αρμόδιος Υπουργός μας βεβαιώνει ότι γίνονται έλεγχοι, ποια τα αποτελέσματα αυτών ελέγχων ; Γιατί συνεχίζει η αισχροκέρδεια;»
Σχετικά με το ενδεχόμενο μετεκλογικών συνεργασιών και την αλλαγή του εκλογικού νόμου, τόνισα :
«Το ΠΑΣΟΚ δεν ετεροπροσδιορίζεται. Είμαστε το κόμμα που εκφράζει τις αρχές της Σοσιαλδημοκρατίας και της Κεντροαριστεράς στην χώρα μας και έχουμε διακριτές θέσεις και προτάσεις από τα άλλα κόμματα. Η πάγια θέση του ΠΑΣΟΚ για αυτόνομη πορεία δεν έχει αλλάξει.
Μέχρι πριν λίγο καιρό κυκλοφορούσαν φήμες και σενάρια για συνεργασία με την ΝΔ, τώρα αντίστοιχα κυκλοφορούν σενάρια περί συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ. Ποτέ στο παρελθόν δεν ετέθη ζήτημα συνεργασία με την ΝΔ, ούτε και τώρα. Πολύ περισσότερο ύστερα και από όσα έχουν γίνει με την παρακολούθηση των επικοινωνιών του Προέδρου μας.
Κατά την γνώμη μου, την οποία είχα εκφράσει και πριν το ζήτημα των υποκλοπών, το ενδεχόμενο μετεκλογικών συνεργασιών καθορίζεται από δύο παράγοντες. 1ον Από τους μετεκλογικούς συσχετισμούς, καθώς δεν μπορούμε να μιλάμε χωρίς να γνωρίζουμε την λαϊκή βούληση. Και 2ον την προγραμματική βάση πάνω στην οποία θα συζητήσουμε.
Τέλος, μπορεί η Κυβέρνηση δημόσια να διαψεύδει τα σενάρια περί αλλαγής του εκλογικού νόμου, αλλά το ότι κορυφαία στελέχη το αφήνουν ανοιχτό, δεν μπορούμε να θεωρήσουμε ότι είναι τυχαίο. Η Κυβέρνηση αλλάζοντας τον εκλογικό νόμο θα πρέπει να επωμιστεί το βάρος του αυτοεξευτελισμού της. Θα είναι η πρώτη Κυβέρνηση που θα έχει αλλάξει κατά την διάρκεια της θητείας της δύο φορές τον εκλογικό νόμο »
Ομιλία στην Ολομέλεια ως Ειδική Αγορήτρια του ΠΑΣΟΚ.
Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κύριοι Υπουργοί,
Σήμερα πιο καθαρά από ποτέ είναι νομίζω φανερό ότι χρειάζεται μια νέα αλλαγή η χώρα μας.
Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αφού έδειξε την αδυναμία της να διαχειριστεί τις πολλαπλές κρίσεις τις οποίες αντιμετωπίσαμε και αντιμετωπίζουμε και βεβαίως με την μεταρρυθμιστική της άπνοια, φανερώνεται πλέον και ως μία Κυβέρνηση η οποία επωμίζεται πια σοβαρές ευθύνες για ζητήματα δημοκρατίας, για ζητήματα διαφάνειας τα οποία προσπαθεί είτε να καλύψει, είτε να μειώσει την αξία τους. Δοκιμάστηκε και απογοήτευσε, ενώ ενέχεται σε πολύ σοβαρά σκάνδαλα πια όπως αυτό των υποκλοπών και της παρακολούθησης των τηλεπικοινωνιών του Προέδρου μας Νίκου Ανδρουλάκη. Η προσωπική πολιτική ευθύνη του Πρωθυπουργού του κ. Μητσοτάκη είναι ξεκάθαρη και είναι αμεταβίβαστη όσο και αν προσπαθεί να το αποφύγει.
Ο ΣΥΡΙΖΑ με μια αντιπολιτευτική τακτική η οποία σταθερά λειτουργεί σαν bonus στη Νέα Δημοκρατία με το λαϊκισμό του, με την προσήλωσή του στην αρχή και στη θεωρία των αρμών της εξουσίας και με την εχθροπάθειά του στη λειτουργία των θεσμών όπως και με μια προβληματική -αν θέλετε- θεώρηση στις διεθνείς εξελίξεις και τις συμμαχίες της χώρας, δεν αποτελεί λύση αλλά τμήμα του προβλήματος της χώρας.
Σήμερα λοιπόν περισσότερο παρά ποτέ τα τελευταία χρόνια τα βλέμματα ευρύτερων δυνάμεων του κέντρου και της κεντροαριστεράς επιστρέφουν προς το ΠΑΣΟΚ. Σε όλες αυτές λοιπόν τις δυνάμεις εμείς απευθυνόμαστε αναδεικνύοντας τον αναντικατάστατο ρόλο μας ως πατριωτική, δημοκρατική, μεταρρυθμιστική δύναμη της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας και επιχειρώντας μια έφοδο στο μέλλον, μια ανατροπή των σημερινών πολιτικών συσχετισμών. Τώρα ας έρθουμε στα προκείμενα.
Η σημερινή συζήτηση περιλαμβάνει το νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης με το οποίο επιχειρείται η προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας σε Οδηγίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετιζόμενες με τις συμβάσεις για την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου και ψηφιακών υπηρεσιών, καθώς και τις συμβάσεις για τις πωλήσεις αγαθών.
Πρόκειται αναμφίβολα για δύο πολύ σημαντικές Οδηγίες με την μεν πρώτη να αποτελεί ένα καινοτόμο Ενωσιακό νομοθέτημα υλοποιώντας την πρώτη ιστορικά προσπάθεια της Ένωσης να θεσπίσει ενιαίους κανόνες για τη ρύθμιση των καταναλωτικών συμβάσεων με αντικείμενο ψηφιακές παροχές, καλύπτοντας νέες σύγχρονες καταναλωτικές ανάγκες αλλά και συναλλακτικές πρακτικές. Η ψηφιακή οικονομία, που όπως καταδεικνύεται από διάφορες έρευνες, είναι ένας τομέας που η χώρα μας δυστυχώς υστερεί σημαντικά καταλαμβάνοντας μία από τις χαμηλότερες θέσεις στην Ευρώπη στην ενσωμάτωση της ψηφιακής τεχνολογίας από τις εγχώριες επιχειρήσεις.
Η δε έτερη Οδηγία πραγματεύεται την πώληση αγαθών ερχόμενη να συμπληρώσει το ήδη υπάρχον ρυθμιστικό πλαίσιο, καθιερώνοντας πλέον ενιαίους κανόνες σχετικά με τη συμμόρφωση του αντικειμένου της πώλησης με τους όρους της σύμβασης. Και μάλιστα η εισαγωγή αυτών των ρυθμίσεων έρχεται σε μια στιγμή όπου ήδη η πανδημία του covid άλλαξε τη συναλλακτικές συνήθειες και τις πρακτικές αναδεικνύοντας, νομίζω, την πολύ μεγάλη σημασία αλλά και την αναγκαιότητα των διασυνοριακών καταναλωτικών συμβάσεων.
Παρά τη δεδομένη τεχνολογική εξέλιξη και παρά τη διάδοση του ηλεκτρονικού εμπορίου το αναπτυξιακό δυναμικό του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ένωση ακόμα δεν έχει αξιοποιηθεί πλήρως όσο θα μπορούσε. Και αυτό δεν το λέμε εμείς, το αναγνωρίζει πρώτα όλα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αλλά και το Συμβούλιο. Οι στατιστικές -οι αριθμοί λένε πάντα την αλήθεια- καταδεικνύουν τα ανωτέρω όταν μόλις το 10% των εμπόρων λιανικής στην Ευρωπαϊκή Ένωση πραγματοποιούν διασυνοριακές πωλήσεις σε καταναλωτές εντός αυτής και μόλις το 35% των καταναλωτών αισθάνεται εμπιστοσύνη ώστε να προβεί απευθείας στην προμήθεια καταναλωτικών αγαθών από επιχειρήσεις άλλης χώρας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Συνεπώς οι παρούσες Οδηγίες έχουν καταρτιστεί έχουν δημιουργηθεί για να υπάρξει αντιστροφή όλου αυτού του κλίματος με γνώμονα την ενίσχυση της ψηφιακής οικονομίας, τη διασφάλιση της καλύτερης αλλά και της ασφαλέστερης πρόσβασης των καταναλωτών στο ψηφιακό περιεχόμενο και στις ψηφιακές υπηρεσίες, καθώς βεβαίως και τη διευκόλυνση των επιχειρήσεων στην προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου και ψηφιακών υπηρεσιών.
Η Ελλάδα σαφώς και δεν μπορεί και δεν πρέπει να μείνει πίσω σε αυτό το τρένο των εξελίξεων, των νέων συναλλακτικών θεσμών που φέρνει η ψηφιακή οικονομία. Δυστυχώς όμως, όπως φαίνεται, και από τις έρευνες η χώρα μας υστερεί, όπως είπα και πιο πριν, καταλαμβάνοντας μια από τις χαμηλότερες θέσεις στην Ευρώπη στην ενσωμάτωση της ψηφιακής τεχνολογίας από τις εγχώριες επιχειρήσεις.
Θα πρέπει λοιπόν -και αυτό πρέπει να είναι προτεραιότητα της πολιτικής την οποία ασκούμε ως χώρα- από την εκάστοτε κυβέρνηση να δοθούν επαρκή κίνητρα και στήριξη στοχευμένη στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, προκειμένου να μπορέσουν και αυτές να ανταποκριθούν σε αυτή τη σύγχρονη συναλλακτική πραγματικότητα και να μπορέσουν να σταθούν, αν θέλετε, ανταγωνιστικά στα νέα δεδομένα στην ανοιχτή ευρωπαϊκή ψηφιακή αγορά, στους κολοσσούς οι οποίοι προφανώς έχουν άλλες δυνατότητες.
Ο σκοπός του νομοσχεδίου, όπως εξ αρχής δηλώνεται, λοιπόν αποτελεί πρώτον τη δημιουργία ενός νομικού πλαισίου για την παροχή ψηφιακού περιεχομένου και ψηφιακών υπηρεσιών που να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των σύγχρονων συναλλαγών και των συναλλασσομένων και δεύτερον ο εκσυγχρονισμός του δικαίου της πώλησης του αστικού κώδικα με έμφαση στην ψηφιακή διάσταση των οικείων συμβάσεων.
Τώρα αυτό το οποίο προσπαθήσαμε να εξετάσουμε -εξετάσαμε κατά τη διάρκεια της συζήτησης των επιτροπών και βεβαίως εξετάζουμε και σήμερα- είναι κατά πόσο ανταποκρίνεται σε αυτές τις ανάγκες ο τρόπος που φέρνετε το παρόν νομοσχέδιο, κύριοι Υπουργοί.
Αρχικά -το είπα και στις επιτροπές το λέω και τώρα- δεν μπορώ να μην σημειώσω, δεν μπορώ να παραβλέψω ότι για μία ακόμη φορά έχουμε εκπρόθεσμη μεταφορά αμφοτέρων των Οδηγιών στο εθνικό δίκαιο. Όπως ρητά ορίζεται η Ελλάδα όπως και κάθε κράτος μέλος υποχρεούται όπως μεταφέρει αυτές έως την 1η Ιουλίου του 2021 με εφαρμογή των μέτρων από την 1η Ιανουαρίου του 2022 και όχι τον Ιούνιο του 2024 όπως λανθασμένα είχατε την εντύπωση κύριε Υπουργέ, στηριζόμενος πιθανώς εκ παραδρομής σε έτερο μη σχετικό όμως άρθρο. Το ότι πιθανώς και άλλες χώρες, κράτη μέλη να έχουν φανεί χρονικά ασυνεπείς, όπως μας είπατε στις επιτροπές, δεν αλλάζει τις δικές μας υποχρεώσεις. Και βεβαίως αυτό έχει γίνει πια μια τακτική που πρέπει όμως να αλλάξει, γιατί εκθέτει τη χώρα μας.
Τώρα με το ζήτημα της διαβούλευσης, τι θα γίνει και με αυτό; Και αυτό είναι μία πλέον παγιωμένη τακτική και πρακτική από τη μεριά σας. Δεν επιθυμείτε το διάλογο; Βγείτε και πείτε το. Η διαβούλευση δεν αποτελεί όμως μια κυβερνητική αγγαρεία που πρέπει να την κάνετε για να τελειώνετε ή απλά μία τυπική υποχρέωση. Θα πρέπει να γίνεται ουσιαστικά, θα πρέπει να έχει αποτέλεσμα. Δεν μπορείτε να αμελείτε τη σπουδαιότητά της. Για ακόμη λοιπόν μία φορά έχει επιλεχθεί και από τη μεριά σας μια πρόχειρη, μια πολύ βιαστική διαβούλευση η οποία πανηγυρικά αποδείχθηκε απολύτως ελλιπής. Φάνηκε και από τα σχόλια άλλωστε τα οποία είχατε.
Δεκαπέντε μόλις μέρες δόθηκαν για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα εν μέσω καλοκαιριού, που σαφώς ο καθένας νομίζω μπορεί να καταλάβει ότι δεν επαρκούν για ένα τόσο σοβαρό νομοσχέδιο και το οποίο περιλαμβάνει και τροποποιήσεις στην καρδιά του ίδιου του Αστικού Κώδικα. Και αυτό δεν το λέμε απλά εμείς, η Αντιπολίτευση, κύριε Υπουργέ. Αυτό το επισήμανε ο εκπρόσωπός του ΣΕΒ, η εκπρόσωπος της Ένωσης Αστικολόγων, οι φορείς. Όταν λοιπόν οι πλέον αρμόδιοι και ειδικοί πάνω σε αυτό το θέμα, η Ένωση Αστικολόγων, σημειώνει ότι βεβαίως και απαιτούνταν περισσότερος χρόνος για να εξεταστούν όλες αυτές οι τροποποιήσεις και οι καταργήσεις των άρθρων του Αστικού Κώδικα, τότε περισσεύει. Τι να πούμε όλοι εμείς;
Επίσης, εξίσου ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι μιλάμε για τροποποιήσεις του Αστικού Κώδικα και για νομικά ζητήματα-έννοιες, αλλά παρόλα αυτά, δυστυχώς, δεν έχουν ακουστεί προηγουμένως βασικοί, βασικότατοι αρμόδιοι επιστημονικοί φορείς, όπως είναι η ολομέλεια του Δικηγορικού Συλλόγου ή η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων. Μη συμμετοχή τους η οποία πιθανότατα συνδέεται και με την ελάχιστη προθεσμία διαβούλευσης.
Πάμε τώρα στα ειδικότερα επί του νομοσχεδίου. Σύμφωνα με το άρθρο 4 αμφοτέρων των Οδηγιών τα κράτη-μέλη δεν μπορούν να υιοθετούν στο εθνικό δίκαιο διατάξεις οι οποίες παρεκκλίνουν από τις ρυθμίσεις της Οδηγίας. Αυτό ισχύει τόσο για εθνικές διατάξεις, που διευρύνουν, όσο και για εθνικές διατάξεις, οι οποίες απομειώνουν, το επίπεδο προστασίας του καταναλωτή που διασφαλίζεται με τις ρυθμίσεις της Οδηγίας. Δηλαδή, ουσιαστικά υιοθετείται το μοντέλο της μέγιστης, της πλήρους, που λέμε, εναρμόνισης. Για τη δε ενσωμάτωση των Οδηγιών αυτών, όπως αποκαλύψατε και εσείς ο ίδιος, κύριε Υπουργέ, απαιτήθηκε η προηγούμενη επίπονη, όπως μας είπατε, νομοπαρασκευαστική εργασία δύο ετών, χαρακτηρίζοντάς το, όπως είπατε και στις Επιτροπές, ως αυξημένης πρακτικής δυσκολίας και τεχνικό. Για να δούμε λοιπόν τώρα από τα παραπάνω δεδομένα κατά πόσο επιτυχής είναι η μεταφορά αυτή στη χώρα μας.
Οφείλω να σας ομολογήσω ως νομικός και η ίδια ότι προβληματίζομαι και προβληματίζομαι έντονα από την επιλογή της Κυβέρνησης με τον τρόπο ενσωμάτωσης των Οδηγιών στον Αστικό Κώδικα. Ειδικότερα με τον τρόπο τον οποίο τον κάνετε φαίνεται ότι χάνεται η συνοχή των συγκεκριμένων κεφαλαίων, καθιστώντας τη μελέτη του ακόμα περισσότερο δυσχερή από ό,τι χρειάζεται. Οι νέες μακροσκελείς διατάξεις του Αστικού Κώδικα με την επιπλέον αρίθμηση και με τις προσθήκες φοβάμαι ότι θα επιφέρουν ζητήματα πρακτικής εφαρμογής, αποδυναμώνοντας τις διατάξεις για την πώληση με φυσικό τρόπο. Όπως άλλωστε εύστοχα παρατήρησε και η Ένωση Αστικολόγων, θα ήταν πολύ προτιμότερο οι διατάξεις οι οποίες αφορούν την ψηφιακή Οδηγία, η χρήση της οποίας είναι εκ των πραγμάτων ιδιαίτερα περιορισμένη, να προστίθεται σε κάποιο ξεχωριστό κεφάλαιο του Αστικού Κώδικα και όχι διάσπαρτα μεταξύ των άρθρων της πώλησης.
Επίσης σε άλλη διάταξη του νομοσχεδίου μεταξύ άλλων προβλέπεται ως αντιπαροχή από τον λήπτη τα προσωπικά δεδομένα του. Καθίστανται λοιπόν τα προσωπικά δεδομένα ως μέσο πληρωμής. Και αν τυχόν ακυρωθεί ή λυθεί η σύμβαση τι θα γίνει; Θα επιστραφούν στον λήπτη τα προσωπικά δεδομένα; Σας έθεσε αυτό το ερώτημα η Πρόεδρος της Ένωσης Αστικολόγων. Άρα θα πρέπει να είμαστε πολύ επιφυλακτικοί, θα πρέπει να είμαστε πολύ σοβαροί, πολύ προστατευτικοί με τα προσωπικά δεδομένα με τη χρήση τους και με την κυκλοφορία τους. Και ας μην θέτουμε, κύριε Υπουργέ, αχρείαστους κινδύνους γιατί, όπως όλοι μας νομίζω θα συμφωνήσουμε, θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στην προστασία και στη διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων των καταναλωτών-λήπτεων, όπως λέτε εσείς, και όπως μεταφέρεται στη συγκεκριμένη Οδηγία.
Και επειδή μας απασχολεί ιδιαίτερα το γενικότερο ζήτημα των προσωπικών δεδομένων, θέλω και εγώ με τη σειρά μου να αναφέρω αυτό το οποίο ειπώθηκε από την Αντιπολίτευση και είναι ένα αναπάντητο ερώτημα και έχει να κάνει με την εξαίρεση η οποία προβλέπεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1. Άρα -δεν θα διαβάσω τώρα το άρθρο για εξοικονόμηση του χρόνου, άλλωστε έχει ειπωθεί- το μεγάλο ερώτημα που τίθεται είναι για ποιον λόγο έχετε βάλει αυτήν την εξαίρεση, το «εκτός εάν», το οποίο είναι καθ’ υπέρβαση της Οδηγίας, δεν προβλέπεται από την Οδηγία. Λειτουργείτε καθ’ υπέρβαση. Ποιος λοιπόν και πώς θα κρίνει πότε η κάθε περίπτωση εμπίπτει στην τιθέμενη εξαίρεση; Σε κάθε περίπτωση προσωπικά θα ήθελα να ακούσουμε ποια είναι η θέση της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων γιατί μέχρι στιγμής δεν έχει τοποθετηθεί και καταλαβαίνετε ότι είναι μείζονος σημασίας.
Επίσης, χωρίς έως τώρα να έχετε επαρκώς δικαιολογήσει έχετε επιλέξει να διευρύνετε το πεδίο εφαρμογής της πρώτης Οδηγίας, όπου στην έννοια του καταναλωτή, όπως ορίζει η Οδηγία, εσείς λέτε λήπτη και άρα με αυτήν την έννοια, κύριε Υπουργέ, είναι δυνατόν να περιλαμβάνεται ακόμη και το κράτος; Φοβόμαστε πολύ ότι ναι! Εσείς τι λέτε για αυτό; Άρα δημιουργούνται εύλογα λοιπόν ερωτήματα, όπως σας τέθηκαν και στις Επιτροπές. Θα μπορούσε αυτό να τύχει εφαρμογής μεταξύ της Cisco και του Υπουργείου Παιδείας; Είναι ένα ερώτημα και σας ζητούμε να μας απαντήσετε. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένουμε την εξήγηση πάνω σε αυτό. Ζούμε σε πολύ περίεργους, ύποπτους καιρούς άρα καταλαβαίνετε ότι η τοποθέτησή σας πάνω σε αυτό είναι πολύ σημαντική. Δηλαδή το πώς αυτό θα μπορούσε να λειτουργήσει ή πώς αυτό θα μπορέσει να εξελιχθεί σε μια αντίστοιχη περίπτωση με το να μπορεί το κράτος να θεωρηθεί λήπτης.
Και επειδή εμείς οποιαδήποτε κριτική μας τη συνδέουμε πάντα με πρόταση και προς αποφυγή δυσάρεστων εκπλήξεων καθ’ υπέρβαση των σκοπών του πεδίου εφαρμογής της Οδηγίας, αλλά και για τη διαφύλαξη των δημοσίων συμβάσεων από μέρους μας, εμείς σας καλούμε να προβείτε στην παρακάτω νομοτεχνική βελτίωση του άρθρου 4 παράγραφος 6, οπότε και ως λήπτης να θεωρείται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου -να κάνετε αυτή, δηλαδή, την νομοτεχνική βελτίωση- που προμηθεύεται ψηφιακό περιεχόμενο ή ψηφιακή υπηρεσία και όχι κάθε φυσικό και εν γένει νομικό πρόσωπο, όπως προτείνετε, το οποίο αφήνει ορθάνοιχτες τις πόρτες για οποιαδήποτε ερμηνεία ή παρερμηνεία, πείτε το εσείς αυτό.
Παρακάτω στο άρθρο 18 για τα δικαιώματα του λήπτη-καταναλωτή βεβαίως και προκαλείτε και εδώ πέρα μια αχρείαστη σύγχυση με τον τρόπο που είναι διατυπωμένο. Ειδικότερα δεν είναι ξεκάθαρο εάν αυτά τα δικαιώματα είναι σωρευτικά ή αν είναι διαζευκτικά άρα θα πρέπει να βάλετε ένα διαζευκτικό «ή». Κάντε το γιατί αλλιώς θα δημιουργηθεί εδώ μπέρδεμα, θα υπάρχουν αμφιβολίες.
Στο δε άρθρο 19 παράγραφος 2 αναφέρεται ότι ο προμηθευτής οφείλει να πραγματοποιήσει την αποκατάσταση σε εύλογο χρόνο και χωρίς σημαντική ενόχληση του λήπτη. Οι έννοιες αυτές είναι αόριστες, παντελώς αόριστες νομικές έννοιες, η ερμηνεία των οποίων από τα δικαστήρια θα οδηγήσει μετά βεβαιότητας σε ερμηνευτικές δυσχέρειες σε πλήθος διαφορετικών προσεγγίσεων για το περιεχόμενό τους άρα σε ανασφάλεια δικαίου. Θα μπορούσε λοιπόν να υπάρχει πρόβλεψη για το ανώτατο χρονικό όριο, για την αποκατάσταση της ανταπόκρισης του ψηφιακού περιεχομένου ή της ψηφιακής υπηρεσίας και αυτό να γίνεται χωρίς ενόχληση του λήπτη.
Τέλος, στο άρθρο 60 του νομοσχεδίου, με το οποίο τροποποιείται το άρθρο 693 του Αστικού Κώδικα, προβλέπεται παραγραφή αξιώσεων εξαιτίας ελλείψεων του έργου σε έξι μήνες. Αυτή λοιπόν η παραγραφή εμείς σας λέμε ότι είναι ιδιαίτερα σύντομη και θα μπορούσε να είναι σίγουρα μεγαλύτερη, προκειμένου να μην υπάρχει απώλεια των σχετικών δικαιωμάτων λόγω μιας τόσο σύντομης παραγραφής.
Κλείνοντας, η ενσωμάτωση Οδηγιών στην ελληνική έννομη τάξη σίγουρα δεν είναι ένα απλό, τυπικό ή τεχνικό θέμα. Θα πρέπει να γίνεται ουσιαστικά, θα πρέπει να γίνεται έγκαιρα, χωρίς καθυστερήσεις, όπως συνέβη και στην παρούσα περίπτωση. Ταυτόχρονα όμως θα πρέπει και οι εκάστοτε Οδηγίες, όπως η σημερινή, να τηρούνται και να εφαρμόζονται στην πράξη μη αρκούμενοι σε μια απλή ρηματική διατύπωση ενός νομοσχεδίου.
Εμείς βεβαίως και είμαστε μια δύναμη σταθερά προσανατολισμένη στο να μπορούμε να είμαστε σοβαροί απέναντι στις ευρωπαϊκές μας υποχρεώσεις και βεβαίως θέλουμε την ενσωμάτωση αυτής της Οδηγίας. Η στάση μας όμως πάνω στο νομοσχέδιο θα κριθεί πάρα πολύ και από το αν τις πολύ σοβαρές ενστάσεις-προτάσεις τις οποίες σας έχουμε θέσει σε συγκεκριμένα άρθρα, τα οποία προκαλούν προβλήματα και αμφιβολίες, αν λοιπόν μπορέσετε να μας ακούσετε και να κάνετε αποδεκτές τις προτάσεις μας.
Με τον Δημήτρη Οικονόμου, τον Άκη Παυλόπουλο και την Ντόρα Κουτροκόη, συζητήσαμε σήμερα το πρωί στην εκπομπή «Σήμερα» του ΣΚΑΪ, για τις χθεσινές αντιδράσεις από την εμφάνιση της Πανεπιστημιακής Αστυνομίας στα Ανώτερα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα.
Κατά την τοποθέτηση μου επισήμανα:
«Η αδυναμία της Κυβέρνησης, εδώ και τριάμισι χρόνια, να αντιμετωπίσει ένα από τα πρώτα ζητήματα τα οποία η ίδια είχε θέσει ως προτεραιότητα είναι τεράστια. Ένας από τους πρώτους νόμους που είχαν φέρει στη Βουλή ήταν η κατάργηση του ασύλου όπου θα έλυνε οριστικά το πρόβλημα, δεν λύθηκε. Πριν από ενάμιση χρόνο νομοθέτησαν την ίδρυση της Πανεπιστημιακής Αστυνομίας, και έπρεπε να περάσει περισσότερο από ένας χρόνος προκειμένου να λειτουργήσει. Και είδαμε ποια ήταν τα αποτελέσματα της εφαρμογής…
Το ΠΑΣΟΚ από την πρώτη στιγμή είχε επισημάνει την αναποτελεσματικότητα της κυβερνητικής πολιτικής για την ασφάλεια των Πανεπιστημίων. Η ξεκάθαρη θέση μας ήταν ότι χρειάζεται κάρτα εισόδου σε όλα τα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα και η δημιουργία μιας ειδικής διοικητικής δομής που θα καλεί την αστυνομία να επέμβει σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Η σύσταση της Πανεπιστημιακής Αστυνομίας, με την υποτυπώδη εκπαίδευση του προσωπικού της δεν μπορεί να δώσει αποτελεσματική λύση στην ασφάλεια των Πανεπιστημίων.
Το ΠΑΣΟΚ απερίφραστα έχει ταχθεί υπέρ ενός ισχυρού ελληνικού Πανεπιστημίου, όπου θα εκλείπουν οι εικόνες ντροπής που είδαμε χθες. Αλλά δυστυχώς η εφαρμοζόμενη κυβερνητική πολιτική δεν δίνει λύση στο ζήτημα.»
Με το διήμερο φεστιβάλ του ΠΑΣΟΚ στο Ζάππειο, εορτάστηκε φέτος η συμπλήρωση 48 χρόνων από εκείνη την ιστορική μέρα, την ιστορική πρωτοβουλία που ελήφθη στις 3 Σεπτεμβρίου του 1974. Στα 48 χρόνια που ακολούθησαν, άλλαξαν πολλά διεθνώς και στη χώρα. Η ιστορική και πολιτική μνήμη , ο σεβασμός στην ενιαία πορεία του ΠΑΣΟΚ και όχι μόνο σε κάποιες φάσεις της είναι απαραίτητα στοιχεία για να δούμε πριν από όλα μπροστά , στο μέλλον και τις προκλήσεις της εποχής που ζητούν απαντήσεις. Ζούμε στην εποχή της κλιματικής κρίσης , βιώνουμε μια βάρβαρη επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία με τεράστιες παρενέργειες στην ζωή των πολιτών της Ευρώπης και της χώρας μας. Βιώνουμε καθημερινά την επικίνδυνη προκλητικότητα της Τουρκίας και τις προσπάθειες εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού. Ζούμε σε συνθήκες μιας μεγάλης ενεργειακής και οικονομικής κρίσης, με τον πληθωρισμό και τις ανατιμήσεις να πλήττουν τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς και να τροφοδοτούν ένα κλίμα διάχυτης απαισιοδοξίας για τον βαρύ χειμώνα που έρχεται. Σαν να μην έφταναν αυτά, στο προσκήνιο ήρθε το σκάνδαλο της παρακολούθησης του κινητού του Προέδρου μας Ν. Ανδρουλάκη με σαφή την πολιτική ευθύνη του Πρωθυπουργού , τροφοδοτώντας κρίσιμα ερωτήματα για τους λόγους παρακολούθησης , για την λειτουργία της Δημοκρατίας μας και των κρατικών μηχανισμών.
Είναι φανερό, ότι η Ελλάδα χρειάζεται μια νέα Αλλαγή.
Η Κυβέρνηση της Ν.Δ αφού έδειξε την αδυναμία της να διαχειριστεί τις κρίσεις που αντιμετωπίσαμε και αντιμετωπίζουμε και την μεταρρυθμιστική της άπνοια , φανερώνεται και ως Κυβέρνηση που επωμίζεται πια σοβαρές ευθύνες για θέματα Δημοκρατίας και διαφάνειας τα οποία προσπαθεί να καλύψει και να μειώσει την αξία τους. Δοκιμάστηκε και απογοήτευσε, ενώ ενέχεται σε σοβαρά σκάνδαλα πια , όπως αυτό των υποκλοπών. Ο ΣΥΡΙΖΑ με μια αντιπολιτευτική τακτική που σταθερά λειτουργεί σαν bonus την Ν.Δ , με τον λαϊκισμό του και την προσήλωσή του στη θεωρία των αρμών της εξουσίας και την εχθροπάθειά του στη λειτουργία των θεσμών, όπως και μια προβληματική θεώρηση των διεθνών εξελίξεων και των συμμαχιών της χώρας δεν συνιστά λύση, αλλά τμήμα του προβλήματος της χώρας.
Σήμερα περισσότερο παρά ποτέ τα τελευταία χρόνια τα βλέμματα ευρύτερων δυνάμεων του Κέντρου και της Κεντροαριστεράς επιστρέφουν προς το ΠΑΣΟΚ. Σε αυτές τις δυνάμεις απευθυνόμαστε με ιδιαίτερη ένταση στο διάστημα από την εκλογή στη θέση του Προέδρου μας του Νίκου Ανδρουλάκη από το Συνέδριό μας και μετά. Αναδεικνύοντας τον αναντικατάστατο ρόλο μας ως πατριωτική, δημοκρατική, μεταρρυθμιστική δύναμη της σύγχρονης Σοσιαλδημοκρατίας και επιχειρώντας μια έφοδο στο μέλλον, μια ανατροπή των σημερινών πολιτικών συσχετισμών.
Βρισκόμαστε στην αρχή μιας νέας προσπάθειας για να αποκτήσει το κόμμα μας δημιουργική δυναμική, να καθορίσει και πάλι αποφασιστικά την πορεία για περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη, να εξασφαλίσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις ώστε η Ελλάδα να γνωρίσει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στα προβλήματα της συμμετοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Για αυτό ολοκληρώνουμε την επεξεργασία ενός πειστικού προγράμματος για την επίτευξη μιας δικαιότερης κοινωνίας.
Γνωρίζουμε καλά ότι ένα προοδευτικό κόμμα, οφείλει να προσφέρει ερμηνείες για τις δυναμικές που διέπουν την εξέλιξη, να προσδιορίσει με ποιες πραγματικότητες θα συγκρουστεί, να μιλήσει με την γλώσσα της εποχής σ’ ένα ακροατήριο που ζητά να καταλάβει ποιες λύσεις προσφέρονται. Οφείλει να διαμορφώνει απόψεις για την αντιμετώπιση της εκμετάλλευσης, της αλλοτρίωσης, των ανισοτήτων, για το ρόλο και τις σχέσεις του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, τον ανθρωπισμό, την ελευθερία, την ισότητα, την κοινωνική δικαιοσύνη στην νέα εποχή, να προσθέσει στις γνωστές αξίες και ιδέες, νέες που εκφράζουν καλύτερα την πραγματικότητα του καινούργιου κόσμου, να εντοπίσει τους νέους μηχανισμούς ανισότητας που καλείται να καταπολεμήσει, αλλά και να υποδείξει τους νέους τρόπους κατάκτησης της κοινωνικής συνοχής και δημιουργίας μιας πιο δίκαιης και ελεύθερης κοινωνίας, να λαμβάνει υπόψη του τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, των τεχνολογικών εξελίξεων που δημιουργούν ένα νέο περιβάλλον και την επείγουσα ανάγκη για έρευνα ώστε να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά οι νέες εξελίξεις. Να παρουσιάζει μια συνολική και ολοκληρωμένη άποψη για την κοινωνία που επιδιώκει, στην οποία θα εντάσσονται και οι επιμέρους στόχοι της, να έχει γι’ αυτό μια επεξεργασμένη αντίληψη για το ποιες μεταρρυθμίσεις επαγγέλλεται.
Αυτή την προσπάθεια κάνουμε ήδη και αυτό αγκαλιάζεται από ευρύτερες δυνάμεις. Αυτή την προσπάθεια θα εντείνουμε, χωρίς να μας φρενάρουν οι προβοκάτσιες σε βάρος μας, η διαστρεβλωμένη παρουσίαση των στοχεύσεών μας, οι επιθέσεις που δεχόμαστε από την στιγμή που διαπίστωσαν ένθεν και ένθεν την δυναμική που δημιουργείται. Το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ ξανά, δυνατό, αποφασισμένο τίποτα να μην φρενάρει την ανάπτυξη της δυναμικής του, πρωταγωνιστώντας και πάλι στις πολιτικές εξελίξεις.
Νάντια Γιαννακοπούλου 