Κοινοβουλευτικός Έλεγχος – 09.12.2024
Ευχαριστώ, πολύ κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Υπουργέ, για το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου συμβαίνει σήμερα κάτι το οποίο είναι γνωστό εδώ και καιρό. Για τους προσεκτικούς εξωτερικούς παρατηρητές -και δυστυχώς, η έλλειψη ενημέρωσης από τη μεριά της Κυβέρνησης, καθιστά και τα κόμματα της Αντιπολίτευσης εξωτερικούς παρατηρητές- υπήρχε μια ανησυχία η οποία δυστυχώς πλέον γίνεται βεβαιότητα. Τα χρήματα της ενίσχυσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση για το πρόγραμμα Ταμείο Ασύλου Μετανάστευσης και Ένταξης 2021-2027 δεν επαρκούν για να πληρωθεί ό,τι απαιτείται για την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος υποδοχής και ασύλου της χώρας.
Το πρόβλημα, ξέρετε, κύριε Υπουργέ, έχει δύο βασικές αιτίες. Η πρώτη είναι πως δεν πήρατε όσα χρήματα χρειαζόμασταν από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η δεύτερη είναι ότι σχεδιάσατε ένα σύστημα σπάταλο, που η σπατάλη δεν αντιστοιχεί με την ποιότητα, μάλιστα, στις παρεχόμενες υπηρεσίες. Ο Πρωθυπουργός κατ’ επανάληψη έχει δηλώσει πως η Ελλάδα έχει λύσει το πρόβλημά της για το μεταναστευτικό.
Θα επανέλθω με άλλες ερωτήσεις. Θα καταθέσω σήμερα μια επίκαιρη ερώτηση για το μείζον θέμα το οποίο έχει προκύψει και τον κίνδυνο που υπάρχει μετά από την πτώση του καθεστώτος Άσαντ και τι θα σημάνει αυτό για τις μεταναστευτικές ροές και την ετοιμότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ειδικά της χώρας μας, για την αντιμετώπισή τους.
Όμως, επανερχόμενη στο βασικό ζήτημα της σημερινής ερώτησης, θέλω να ρωτήσω το εξής. Ποια δημόσια πολιτική, πραγματικά, μπορεί να θεωρηθεί επιτυχημένη όταν επί της ουσίας καταρρέει οικονομικά και όταν δεν υπάρχουν οι αντίστοιχοι πόροι για να ικανοποιηθεί; Ο κατάλογος των απλήρωτων υποχρεώσεων του Υπουργείου στο οποίο προΐσταστε, αφορά στο σύνολο των δράσεών του.
Προμηθευτές, νομικά πρόσωπα κερδοσκοπικά, νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικά, κάνουν τη δουλειά τους χωρίς να γνωρίζουν πότε πρόκειται να πληρωθούν, όπως, παραδείγματος χάρη, η παγκόσμια οργάνωση η οποία έχει αναλάβει να μοιράζει το οικονομικό βοήθημα στους αιτούντες άσυλο και το έκανε από το δικό της ταμείο, μέχρι να μπορέσουν να της επιστραφούν τα χρήματα από εσάς. Τα οικονομικά βοηθήματα έχουν σταματήσει να παρέχονται το τελευταίο πεντάμηνο. Η κατάσταση των εργαζομένων είναι τραγική παντού, στους διερμηνείς, στους δικηγόρους, στους κοινωνικούς λειτουργούς, στους ψυχολόγους, στους νοσηλευτές, στους φροντιστές και σε πόσους άλλους.
Τα ερωτήματα, λοιπόν, είναι πολύ απλά και είναι τα εξής. Από πού προβλέπεται να βρείτε χρήματα τα οποία απαιτούνται μέχρι και το 2027; Αλλά και το πιο άμεσο και το πιο επιτακτικό νομίζω ότι είναι: πότε θα μπορέσετε να αποπληρώσετε τα χρέη σας, προκειμένου να πληρωθούν τα δεδουλευμένα, αυτά τα οποία έχουν δουλέψει οι εργαζόμενοι, και οι οποίοι εξαθλιώνονται με ευθύνη της διακυβέρνησής σας;
Κύριε Υπουργέ, οφείλω να ομολογήσω ότι παρά τη φιλότιμη προσπάθειά σας οι απαντήσεις σας δεν είναι καθησυχαστικές και τελικά, επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι υπάρχει μια επίπλαστη κανονικότητα, όσον αφορά τις δομές αλλά και τις διαδικασίες του Υπουργείου.
Και εδώ μπορώ να σας πω -και το ξέρετε, νομίζω, πάρα πολύ καλά- ότι ο προκάτοχός σας διέδιδε πως υπήρχε νόημα στο να ερευνηθεί το ζήτημα και μάλιστα, ανέθεσε να γίνει μια μελέτη με απευθείας ανάθεση -μάλλον χρήσιμη και επείγουσα- στην εταιρεία «Deloitte» ύψους περίπου 25.000 ευρώ για την παροχή υπηρεσιών εκπόνησης οικονομικής μελέτης στο πλαίσιο της αναγκαίας περιστολής των δαπανών και λειτουργικών εξόδων του Εθνικού Συστήματος Υποδοχής και Ταυτοποίησης από τον Μάρτη του 2024. Η μελέτη με μία παράταση, που σύμφωνα με το «Διαύγεια» ζητήθηκε από την εταιρεία, θα έπρεπε να έχει παραδοθεί μέχρι και τον Ιούλιο και φαίνεται τελικά ότι δεν παραδόθηκε, τουλάχιστον μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου που απαντήσατε σε σχετική ερώτηση συναδέλφου Βουλευτή του ΠΑΣΟΚ.
Θα ήθελα, λοιπόν, και σας καλώ να μας απαντήσετε για την τύχη αυτής της μελέτης και αν εσείς συμφωνείτε με τον προηγούμενο Υπουργό ότι υπάρχει ανάγκη περιστολής δαπανών του Υπουργείου. Ποιες είναι, λοιπόν, οι δαπάνες οι οποίες μπορούν να περισταλούν και συνάμα να μην μπορούμε να έχουμε έκπτωση στην όποια ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών σήμερα, αλλά και προβλήματα νομικής φύσεως με τα φυσικά και τα νομικά πρόσωπα με τα οποία έχει συμβληθεί το Υπουργείο. Σας ζητώ να μας δώσετε μια απάντηση σε αυτό. Είδαμε κάποιες πληρωμές στη «Διαύγεια» και μένει να αποδειχθεί αν τελικά θα ακολουθήσει η αποπληρωμή όλων των οφειλών, αλλά έχουμε δει επίσης ότι υπάρχουν και σημαντικές δράσεις οι οποίες έχουν ενταχθεί στο AMIF, λήγουν το 2025 και 2026 πριν από τη λήξη της χρηματοδοτικής περιόδου 2021-2027, δράσεις όπως είναι η σίτιση των αιτούντων ασύλου και η διαχείριση των δομών ή ιατροκοινωνική φροντίδα από τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, ακόμη και η χρηματοδότηση των ξενοδόχων ασυνόδευτων ανηλίκων.
Τώρα, ειδικά όσον αφορά την αύξηση του αριθμού των ασυνόδευτων, που δεν αντιστοιχεί -και το γνωρίζετε αυτό- στη δυναμικότητα των δομών οι οποίες λειτουργούν σήμερα, ίσως χρειαστεί να υπάρξουν και καινούργιες. Και είναι κι αυτό ένα πάρα πολύ σημαντικό θέμα. Ακούμε για πολύ δύσκολες συνθήκες για τα ασυνόδευτα στα νησιά και φαίνεται ότι αυτό τελικά το οποίο παρουσιάσατε όλα τα προηγούμενα χρόνια ως λύση τελικά δεν είναι βιώσιμο. Ήταν περισσότερο –νομίζω- μια μετάθεση του προβλήματος για το μέλλον. Άρα, λοιπόν, περιμένουμε μια απάντηση σας και γι’ αυτό το θέμα.
Και βεβαίως, όπως είπα και στην πρωτολογία μου, οι πρόσφατες εξελίξεις στη Συρία -και κλείνω, κύριε Πρόεδρε- βεβαίως και πρέπει να κινητοποιήσουν πρωτίστως την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και την Κυβέρνηση, που φαίνεται, όμως, ότι τελικά δεν έχουν καν βασικές πληροφορίες για το τι συμβαίνει σε κρίσιμες περιοχές που δημιουργούν προσφυγικά ρεύματα. Χρειάζεται ρεαλισμός. Χρειάζεται μια πολύ σοβαρή επεξεργασία των δεδομένων, προκειμένου να υπάρξει και σωστός σχεδιασμός, για την ακρίβεια, ένας επαναπροσδιορισμός και μια επικαιροποίηση του σχεδιασμού για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος.
Είδα κοινή δήλωση επτά Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης του Μαΐου στην οποία έλεγε ότι η κατάσταση στη Συρία βελτιώνεται θεωρώντας προφανώς ότι ο Άσαντ είχε σταθεροποιηθεί και έθεταν ζήτημα για επιστροφή των προσφύγων, αλλά αυτό κατέρρευσε επίσημα προχθές. Ελπίζω, λοιπόν, να μην παρασυρθείτε σε αυτήν τη λογική και σε αυτήν τη συζήτηση, γιατί τελικά άλλη είναι η πραγματικότητα και άλλα είναι τα επείγοντα και η διαχείριση την οποία καλείστε να κάνετε επί του πρακτικού, πραγματικού και όχι πάνω σε βολικά σενάρια.
Σύμφωνα, λοιπόν με δημοσιεύματα των τελευταίων ημερών, καραβάνια εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων εγκαταλείπουν τις εστίες τους από τη Συρία κατευθυνόμενοι προς τα βορειοανατολικά σύνορα με την Τουρκία και προς τον Λίβανο και τις μεσογειακές ακτές. Τουλάχιστον τριακόσιες εβδομήντα χιλιάδες πολίτες, κυρίως γυναίκες και παιδιά, έχουν εκτοπιστεί από τη Συρία λόγω αυτής της κλιμάκωσης των μαχών. Άρα, χρειάζεται άμεσα από εσάς μια ξεκάθαρη απάντηση για το εάν αυτές οι έκτακτες -και όχι μόνο- συνθήκες μπορούν να αντιμετωπιστούν από ένα εθνικό σχέδιο για τη μετανάστευση και το Προσφυγικό, που να συνοδεύεται, βέβαια, και από τους αντίστοιχους πόρους.
