Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Συζητάμε ένα Νομοσχέδιο μείζονος σημασίας, όπως είναι κάθε Νομοσχέδιο που αφορά στην Παιδεία, που αφορά στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Ωστόσο τόσο στον δημόσιο διάλογο, όσο και στην συζήτηση δύο μέρες τώρα στην Βουλή κυριαρχεί μια συζήτηση για όλα τα άλλα πέραν του περιεχομένου του ίδιου του Νομοσχεδίου.
Δυστυχώς την αφορμή έδωσαν οι απαράδεκτες δηλώσεις Βερναρδάκη που χαρακτήρισαν την Υπουργό με το όνομα κάποιας που κατηγορείται για παιδοκτονία. Ε αυτό δεν είναι πολιτική αντιπαράθεση. Είναι αθλιότητα. Ακόμα και η συγγνώμη είναι προσχηματική όταν σήμερα δηλώνει ότι αν αντί για Πισπιρίγκου, την έλεγε Μήδεια, θα ήταν όλα εντάξει. Οι δηλώσεις όμως αυτές αποπροσανατόλισαν όλη την συζήτηση. Αυτό είναι πολύ σοβαρό.
Την ίδια ώρα χθες ο Πρωθυπουργός άφησε με την ομιλία του σαφή υπονοούμενα για διασύνδεση του ΣΥΡΙΖΑ με την απαράδεκτη επίθεση κατά των γραφείων της REAL , επίθεση κατά της Δημοκρατίας και της ελευθεροτυπίας καταδικαστέα από την οποία κινδύνευσαν ζωές δημοσιογράφων. Μα είναι δυνατόν να λέγονται , να διατυπώνονται τέτοιες κατηγορίες κατά κοινοβουλευτικού κόμματος; Η αναφορά του Πρωθυπουργού ήταν απαράδεκτη και φανερή συμβολή στην τροφοδότηση ενός πολωτικού, διχαστικού, τοξικού κλίματος, που κατά τα άλλα δεν θέλει. Ο θεσμικός του ρόλος δεν συνάδει με τέτοιες δηλώσεις και αναφορές.
Σαν να μην έφταναν αυτά σήμερα ο κ. Συρίγος έκρινε ότι είναι απαραίτητο να μας πει τις προσωπικές του απόψεις για το Πολυτεχνείο και να μας ενημερώσει εάν υπήρχε πάλη του λαού μας απέναντι στη Χούντα και ενώ ζήτησα ως Κοινοβουλευτική Εκπρόσωπος εκείνη την ώρα για να δώσω απάντηση από την μεριά του ΠΑΣΟΚ χρειάστηκε να περάσουν 3 ώρες από τότε για να μιλήσω από την κύρια ομιλία μου για αυτό.
Ο κύριος Συρίγος θα πρέπει να καταλάβει ότι ο λαός μας δεν δέχεται ιστορικούς βαθμολογητές των διαχρονικών του αγώνων για τη Δημοκρατία και ενάντια στη Χούντα. Όλοι θα πρέπει να καταλάβουν ότι οι αγώνες για τη Δημοκρατία και την Ελευθερία δεν έχουν ιδιοκτήτες. Αποτελούν ιστορική πολιτική και αγωνιστική παρακαταθήκη όλου του Ελληνικού λαού!!
Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Η χώρα και η κοινωνία αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα. Η τουρκική επιθετικότητα και θρασύτητα είναι καθημερινά παρούσα και κυριαρχικά μας δικαιώματα αμφισβητούνται. Η ακρίβεια οδηγεί το μέσο νοικοκυριό σε περικοπές δαπανών από καταναλωτικά προϊόντα, ενέργεια, διακοπές. Σε όλη την Ευρώπη συζητείται ότι έρχεται βαρύς χειμώνας, βαρύς ενεργειακά και οικονομικά. Χειμώνας που μπορεί να σηκώσει υψηλό τσουνάμι πληθωρισμού, ακρίβειας και προβλημάτων κάλυψης των ενεργειακών δυσκολιών.
Απέναντι σ΄ αυτά ποια θα είναι η απάντηση της Κυβέρνησης και του πολιτικού συστήματος στο σύνολό του; Η τοξικότητα και η αντιπαράθεση δίχως όρια; Η ανταλλαγή απαράδεκτων χαρακτηρισμών και κατηγοριών; Η καλλιέργεια εχθροπάθειας και αντίληψης μάχης μέχρι να πέσει κάποιος κάτω; Αν αυτό το κλίμα κυριαρχήσει, τα αποτελέσματα θα είναι ολέθρια για την χώρα. Ας μην εμφανίζονται δε ως εγγυητές της ενότητας στη χώρα αυτοί που δίχασαν κατ’ επανάληψη τον Ελληνικό λαό τα τελευταία δώδεκα χρόνια.
Το ΠΑΣΟΚ θα παλέψει ενάντια σ΄ αυτή την αντίληψη των δύο μονομάχων που είναι έτοιμοι να πουν και να κάνουν τα πάντα για να κυριαρχήσουν αγνοώντας τις συνέπειες και μη βλέποντας το τσουνάμι που έρχεται. Θα επιμείνει στην υπεράσπιση του ουσιαστικού πολιτικού διαλόγου με διαφωνίες βεβαίως και συνθέσεις αν είναι δυνατόν.
Στην υπεράσπιση της Πολιτικής κόντρα στην απαξίωση που απομακρύνει νέους και απαιτητικούς πολίτες από αυτή και εντείνει την απογοήτευση για την πορεία της Ελλάδας προς το μέλλον.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Συγκεντρωθήκαμε σήμερα προκειμένου να τοποθετηθούμε επί ενός νομοσχεδίου του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων σχετιζόμενο με τον πολύπαθο χώρο των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, το οποίο έχει δεχθεί έντονη κριτική και προβληματίζει Φορείς, Θεσμούς και κόμματα.
Πρόκειται για ένα ακόμα σχέδιο νόμου το οποίο προήλθε άνευ διαλόγου, χωρίς συναίνεση, χωρίς καμία διάθεση για συγκλίσεις. Ένα νομοσχέδιο στα λόγια ολιστικό αλλά στην πράξη γεμάτο αποσπασματικές διατάξεις και αναποτελεσματικό.
Νομίζω πως η Κυβέρνηση έχει το άγχος να δείξει ότι κάνει μεταρρυθμίσεις και γι’ αυτό δίνει τόσο βάρος σε αυτό το Νομοσχέδιο, στην προβολή του. Γι’ αυτό και αυτή η βιασύνη να έρθει στην Βουλή.
Εισαγωγικά και προτού εισέλθω στον πυρήνα των διατάξεων του προς ψήφιση νόμου θα ήθελα να παραθέσω κάποια σχετικά με την ανώτατη εκπαίδευση στοιχεία και πραγματικά περιστατικά. Σας διαβάζω λοιπόν πρόσφατους τίτλους δημοσιευμάτων του εγχώριου τύπου που σχετίζονται με την εκπαίδευση και τα πανεπιστημιακά ιδρύματα μας – campus : “Συμπλοκή με όπλα στο ΑΠΘ, ένας τραυματίας. Ξεκαθάρισμα λογαριασμών βλέπει η αστυνομία πίσω από τους πυροβολισμούς στο ΑΠΘ.”
Και αυτό δυστυχώς δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό, με τα περιστατικά βίας και ανομίας εντός των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων να σημειώνουν σημαντική συχνότητα. Κατά τα λοιπά, η πανεπιστημιακή αστυνομία ακόμα έρχεται. Αυτά γίνονται όταν δεν υπάρχει πραγματική πολιτική βούληση και διάθεση για εφαρμογή των νόμων που πανηγυρικά παρουσιάζετε . Από καθυστέρηση σε καθυστέρηση πάμε, συνοδευόμενη από ατολμία, κατά την προσφιλή σας τακτική.
Πάμε παρακάτω. Με βάση τα αποτελέσματα της κατάταξης Πανεπιστημίων και Κολλεγίων «Webometrics Ranking Web of Universities», που δημοσιεύθηκε στις αρχές Φεβρουαρίου του 2022, το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) βρίσκεται στην 58η θέση μεταξύ των Πανεπιστημίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην 256η θέση παγκοσμίως. Τα υπόλοιπα εθνικά πανεπιστήμια ακολουθούν σε χαμηλότερες θέσεις.
Μην πιάσουμε και το δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI) που σχετίζονται με την ψηφιακή απόδοση της Ευρώπης και παρακολουθεί την εξέλιξη των κρατών-μελών της ΕΕ ως προς την ψηφιακή ανταγωνιστικότητα. Για το 2021 η Ελλάδα καταλαμβάνει συνολικά την 25η θέση ανάμεσα στις 27 χώρες της ΕΕ, ξεπερνώντας μόνο τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία στη συνολική σχετική κατάταξη, τοποθετούμενη η χώρα μας σε όλους τους επιμέρους δείκτες κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Τα χρόνια της πανδημίας το ζήτημα της ψηφιακής εθνικής ένδειας αναδείχθηκαν έτι περαιτέρω, όπου η τηλεκπαίδευση, η έλλειψη/ανεπάρκεια τεχνολογικών μέσων και υποδομών δεν επέτρεψε την ισότιμη πρόσβαση και συμμετοχή όλων των μαθητών, ενώ οι κρατικοί πόροι για την αγορά εξοπλισμού ήταν περιορισμένοι και διατέθηκαν με μεγάλη καθυστέρηση. Ευάλωτες ομάδες του μαθητικού πληθυσμού εν τοις πράγμασιν αποκλείστηκαν από την εκπαιδευτική διαδικασία.
Να δούμε και το ζήτημα της δωρεάν και ισότιμης εκπαίδευσης, όπου οι δαπάνες των ελληνικών οικογενειών για τα φροντιστήρια πιθανώς να ξεπερνούν και το 1 δις ετησίως. Καθόλου αμελητέο δεν είναι το ποσό αυτό, όταν απαιτούνται οικονομικές θυσίες 500 ευρώ μηνιαίως ανά παιδί.
Σας ικανοποιούν τα αποτελέσματα αυτά κα Υπουργέ ;
Εισερχόμενη ήδη στο τέταρτο έτος της θητείας σας στην εν λόγω υπουργική θέση, αισθάνεστε δικαιωμένη από τις έως τώρα επιλογές και μεταρρυθμίσεις σας; Οι αριθμοί πάντως δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι σας δικαιώνουν.
ΑΛΛΑΓΕΣ ΒΛΕΠΟΥΜΕ, ΑΛΛΑΓΗ ΔΕΝ ΒΛΕΠΟΥΜΕ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΕΝ ΒΛΕΠΟΥΜΕ.
Αναμενόμενα χαμηλές πτήσεις λοιπόν όταν σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης η Ελλάδα καταλαμβάνει διαχρονικά μία από τις πιο πενιχρές θέσεις όσον αφορά τον προϋπολογισμό για την παιδεία ως ποσοστό του ΑΕΠ, με το ποσοστό δαπανών για το συγκεκριμένο χώρο να υπολείπεται σε μόνιμη βάση του αντίστοιχου ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Το παρόν νομοσχέδιο κατατέθηκε την Δευτέρα 04-07-2022 στην αρμόδια επιτροπή μορφωτικών υποθέσεων τελικά με 464 άρθρα. Σύμφωνα με τα όσα προκύπτουν από την αιτιολογική έκθεση, το συγκεκριμένο νομοσχέδιο και οι συντάκτες τους, θέλησαν, χωρίς επιτυχία, να ακολουθήσουν το πρότυπο του Ν. 4009/2011 αναζητώντας λίγη από τη δόξα ενός νομοθετήματος σύμβολο μεταρρύθμισης και συναίνεσης.
Καλοί οι μιμητισμοί ή η επίκληση πρωτοποριακών νομοθετημάτων, αλλά ας βάζουμε τα πράγματα στην σωστή τους θέση και διάσταση.
Ο 4009/2011, γνωστός και ως νόμος Διαμαντοπούλου, είναι καλό να θυμηθούμε όλοι, ότι ήταν ένα πόνημα που προέκυψε μετά από διετή επεξεργασία και το κυριότερο: μετά από διεξοδικό διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και τα κόμματα. Συνάντησε μεγάλες αντιδράσεις κατά την διαβούλευσή του και τελικά μετά από εκτενή και ουσιαστική συζήτηση, βρέθηκαν τα σημεία σύγκλισης και ψηφίστηκε με τη μεγαλύτερη συναίνεση που έχει κερδίσει νομοθέτημα.
Εμείς επειδή μιλάμε πάντα μιλάμε με σοβαρότητα και υπευθυνότητα, καταθέσαμε τροπολογία με την δική μας πρόταση για τα Συμβούλια Διοίκησης και όχι για μια Διοίκηση με εποπτικό κυρίως ρόλο ως προς την διοίκηση του στρατηγικού σχεδιασμού του κάθε Ιδρύματος.
Αντίθετα κυρία Υπουργέ, χωρίς να θέλω να αμφισβητήσω τις προθέσεις σας, αλλά μιλώντας με αντικειμενικά κριτήρια το υπό συζήτηση νομοσχέδιο, φαίνεται η συνολική εκπαιδευτική πολιτική της κυβέρνησης της Ν.Δ. να αδυνατεί να διαμορφώσει σχέδιο ολοκληρωμένου εκσυγχρονισμού και να εισαγάγει την εκπαίδευση στην 4η βιομηχανική επανάσταση και στον ψηφιακό μετασχηματισμό της, να μην αποτρέπει την απορρύθμιση της πανεπιστημιακής παιδείας με την ισοτιμία των διπλωμάτων των κολεγίων με τα πτυχία των πανεπιστημίων και να επιδιώκει τον συγκεντρωτικό έλεγχο της διοίκησης των πανεπιστημίων και την απομείωση της συλλογικότητας. Ο μεταρρυθμιστικός χαρακτήρας που διατυμπανίζετε, δεν προκύπτει από πουθενά. Τα δε επί μέρους σημεία, τόνισε αναλυτικά η Ειδική Αγορήτρια του ΠΑΣΟΚ, κατά τις συζητήσεις την Επιτροπή.
Πιο συγκεκριμένα, η ενίσχυση του συγκεντρωτισμού της διοίκησης και της λειτουργίας των πανεπιστημίων, κάτι για το οποίο ήδη έχει επισημανθεί από σχετικούς διεθνείς οργανισμούς, αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό του νομοσχεδίου. Η απομείωση της δημοκρατικότητας με την μείωση της συλλογικότητας – καθηγητών και φοιτητών – σε μια συγκυρία όπου οι συμμετοχικές διαδικασίες γίνονται όλο και πιο αναγκαίες, οδηγεί σε έναν ασφαλή χαρακτηρισμό του Ν/Σ : Βαθιά συντηρητικό, που δίνει υπερεξουσίες, χωρίς καμία εποπτεία, χωρίς απαίτηση διαφάνειας, χωρίς λογοδοσία, χωρίς ευρεία συλλογικότητα για να υπάρχει νομιμοποίηση του
Κλείνω κύριε Πρόεδρε,
Θέλω να τονίσω ότι πάγια θέση της παράταξης μας είναι ότι η πανεπιστημιακή εκπαίδευση πρέπει με πλήρη αυτονομία να αποσκοπεί στην δημιουργία πολιτών που θα μπορούν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις για εξειδικευμένη εργασία, για καινοτομία, και δημιουργία νέας γνώσης και είναι σε άμεση σύνδεση με την Έρευνα.
Οι κεντρικές πολιτικές επιλογές και προτεραιότητες μας ενδεικτικά συμπεριλαμβάνουν:
- Ενίσχυση της αυτονομίας, της εξωστρέφειας, και της οργανωτικής αυτοδιάθεσης των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.
- Μελέτες βιωσιμότητας και σκοπιμότητας για όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα.
- Ενίσχυση των Κέντρων Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας καθώς και των Γραφείων Σταδιοδρομίας, σε όλα τα ακαδημαϊκά ιδρύματα.
- Εξειδικευμένες Δράσεις για την Έρευνα και τη Καινοτομία.
Το ΠΑΣΟΚ, πάντα είχε την παιδεία, ως βασικό πυλώνα της πολιτικής του, γιατί κατανοούσε τη σπουδαιότητα αυτού του θεσμού για τη κοινωνία και τους Έλληνες Πολίτες. Για αυτόν τον λόγο πάντα νομοθετούσε, έχοντας κατά νου αυτές τις αξίες και αυτές τις προτεραιότητες, προσπαθώντας κάθε φορά να αποσπάσει τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση, καθώς είναι ξεκάθαρο για εμάς ότι ο χώρος της Παιδείας, δεν είναι χώρος για μικροπολιτικές σκοπιμότητες.
Δυστυχώς, δεν μπορώ να πω το ίδιο για τη σημερινή Κυβέρνηση και ειδικότερα για το σημερινό νομοσχέδιο. Κι όχι μόνο εγώ, αλλά το σύνολο των σχετικών φορέων, οι συνάδελφοι της Αντιπολίτευσης αλλά κυρίως ο Ελληνικός λαός.
Σας ευχαριστώ.
