Κυρίες και κύριοι,
Συζητάμε σήμερα για να καταλήξουμε ως Ολομέλεια για το Πόρισμα της Εξεταστικής Επιτροπής για τα θέματα που αφορούν στην λεγόμενη « Λίστα Πέτσα» και το δημοσκοπικό τοπίο. Πρόκειται για ιδιαίτερα σοβαρή συζήτηση για θέματα διαφάνειας, τρόπου και κατανομής πόρων στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, αλλά και το δημοσκοπικό τοπίο, τους όρους και τις προϋποθέσεις υλοποίησης ερευνών κοινής γνώμης. Πρόκειται δε για σοβαρή στιγμή, γιατί είναι και η πρώτη φορά που συζητάμε για την προσπάθειας που έγινε από μια Εξεταστική Επιτροπή που συνεστήθη μετά την θέσπιση της δυνατότητας να συγκροτείται Εξεταστική Επιτροπή με 120 ψήφους, δηλαδή από την μειοψηφία, μετά από την τελευταία συνταγματική αναθεώρηση.
Έχω το χρέος να θυμίσω ότι το ΚΙΝΑΛ ψήφισε την συγκρότηση αυτής της Εξεταστικής Επιτροπής γιατί πάντα αναζητεί την καθιέρωση των βέλτιστων όρων αξιοποίησης των πόρων του δημοσίου, όρους μεγαλύτερης διαφάνειας. Είχαμε προτείνει πιο διευρυμένο από άποψης ατζέντας διερεύνησης, αλλά και χρονικού βάθους περιεχόμενο. Σε μεγάλο βαθμό όμως η ατζέντα καθορίστηκε από την επιμονή του ΣΥΡΙΖΑ να περιορίσει τον χρονικό ορίζοντα, να μη ανοιχτεί η συζήτηση για γενικότερα σοβαρά θεσμικά ζητήματα που προκύπτουν, όσον αφορά δε στο δημοσκοπικό τοπίο η συζήτηση χαρακτηρίστηκε από την στοχοποίηση μιας και μόνο δημοσκοπικής εταιρείας και μάλιστα μιας έρευνας αυτής! Από την άλλη η Κυβερνητική πλειοψηφία το εξέλαβε ως ευκαιρία για μια αντιπαράθεση εφ΄ όλης της ύλης, μια αντιπαράθεση στα όρια του άσπρου μαύρου. Αυτό ευνούχιζε δυστυχώς τις δυνατότητες της Επιτροπής να παράξει κάτι ουσιαστικό.
Το αποτέλεσμα ήταν αναμενόμενο: Ύπαρξη διαφορετικών πορισμάτων, άλλη μια Εξεταστική Επιτροπή που θα κυριαρχήσει η άποψη της πλειοψηφίας χωρίς να γίνει προσπάθεια συνθέσεων και προπαντός απουσία κάθε πρότασης για την καλύτερη λειτουργία θεσμών που άπτονταν των ζητημάτων που συζητούνταν, για να δούμε το μέλλον διαφορετικά σε ένα πραγματικά σύγχρονο Ευρωπαϊκό Κράτος.
Ας σταθούμε τώρα πιο συγκεκριμένα σε ζητήματα που αναδεικνύονται.
Ένα βασικό συμπέρασμα που μπορεί να εξαχθεί από όλη τη διαδικασίας, είναι ότι ο ίδιος ο θεσμός της Εξεταστικής Επιτροπής, ως έχει, όπως λειτουργεί, είναι δυσλειτουργικός έχει όρια. Βασικό πρόβλημα είναι ότι μειοψηφία στερείται αρμοδιοτήτων ικανών να αποτρέψουν την πλειοψηφία από το να καταχραστεί την παντοδυναμία που διαθέτει στην Επιτροπή, ώστε να δυσχεράνει το έργο της. Το γεγονός αυτό αποδείχθηκε περίτρανα, ενδεικτικά όταν απορρίφθηκε η ζωτικής σημασίας για την πληρότητα της αποδεικτικής διαδικασίας πρόταση των κομμάτων της αντιπολίτευσης να κληθούν ως μάρτυρες πολιτικά πρόσωπα που είχαν διατελέσει υπουργοί, γενικοί γραμματείς υπουργείων κ.λπ., πρόσωπα δηλαδή που υπέχουν πολιτική ευθύνη για τις πράξεις και παραλείψεις τους που έλαβαν χώρα κατά την περίοδο που αποτελεί το αντικείμενο εξέτασης της Επιτροπής. Είναι ποτέ δυνατόν να συζητάμε για την λεγόμενη “Λίστα Πέτσα” και να μην καλείται ως μάρτυρας ο πρώην Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργό, αρμόδιος για θέματα Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, ο ίδιος ο κύριος Πέτσας; Η άρνηση της πλειοψηφίας είναι εμφανές ότι παρακώλυσε εν τις πράγμασιν το έργο της Επιτροπής.
Η αλήθεια είναι ότι δεν μας προκαλεί εντύπωση όλη αυτή η λογική της δυσανεξίας από την μεριά της Κυβέρνησης απέναντι σε αντίθετες απόψεις ή σε απόψεις που φαίνεται ότι μπορεί να είναι αντίθετες, γιατί αυτό άλλωστε φάνηκε σήμερα με την μεθοδευμένη προσπάθεια απομάκρυνσης του Γιάννη Χατζηθεοδοσίου από την θέση του Προέδρου της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος, με συνθήκες που είναι παράλογες και αντιδημοκρατικές. Μ’ έναν τρόπο ο οποίος πραγματικά μόνο ερωτήματα δημιουργεί. Απέναντι σε μια φωνή η οποία λειτουργούσε και ενωτικά, με πολύ ξεκάθαρες και συγκεκριμένες προτάσεις για τον κόσμο της αγοράς.
Έπρεπε να δοθεί χώρος, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν εύλογες υπόνοιες και διατυπώνονταν καταγγελίες σχετικά με κατασπατάληση δημοσίου χρήματος, με απευθείας αναθέσεις και διαφημιστικές καμπάνιες που πραγματοποιήθηκαν, με επίκληση της υλοποίησης εκστρατείας για την προστασία της δημόσιας υγείας, που εκ του αποτελέσματος, δυστυχώς υπήρξε πολύ αμφίβολης αποτελεσματικότητας. Γιατί εκ των αποτελεσμάτων βλέπουμε ότι δυστυχώς η Ελλάδα υστερούσε μέχρι πρότινος σημαντικά και διακριτά ως προς τον εμβολιασμό, ενώ αντιθέτως βρίσκεται στις πρώτες θέσεις ως προς τις απώλειες ανθρωπίνων ζωών. Αυτή είναι η σκληρή παγματικότητα.
Το αποτέλεσμα αυτής της δυσλειτουργίας ήταν τελικά να μην υπάρχουν ασφαλή συμπεράσματα σχεδόν για κανένα θέμα, αποδεικνύοντας την ανεπάρκεια και δυσλειτουργικότητα της εξεταστικής διαδικασίας.
Ας είμαστε σαφείς:
Η όλη αποδεικτική διαδικασία δεν κατάφερε να διαλευκάνει το περιεχόμενο της διαρκούς επικοινωνίας μεταξύ του Υπουργείου και της Διαφημιστικής Εταιρείας που είχε αναλάβει να κατανείμει τα ποσά τη διαφημιστικής καμπάνιας στα ΜΜΕ. Η επαφή αυτή ήταν συνεχής και προπάντων άτυπη, με συνέπεια να μην είναι δυνατόν να αποκλειστεί το ενδεχόμενο το Υπουργείο να παρενέβη στη διαδικασία υπέρ ή κατά συγκεκριμένων ΜΜΕ. Από την άλλη όμως, αυτά τα ίδια τα κενά της αποδεικτικής διαδικασίας δεν επιτρέπουν να συμπεράνουμε ούτε το αντίθετο, δηλαδή να επαληθεύσουν τις ομολογουμένως βαριές κατηγορίες του ΣΥΡΙΖΑ.
Υπήρξε αδιαφάνεια στην επικοινωνία μεταξύ Υπουργείου και Διαφημιστικής Εταιρείας; Ναι υπήρξε. Αυτό όμως δεν πιστοποιεί αυτομάτως ότι υπήρξε και “χειραγώγηση της κοινής γνώμης”, όπως υποστηρίζει η Αξιωματική Αντιπολίτευση. Σε κάθε πάντως περίπτωση, ανεξαρτήτως του τι αποδείχθηκε ή μη, η γυναίκα του Καίσαρα δεν αρκεί να είναι τίμια, πρέπει και να φαίνεται τίμια.
Κατά τα λοιπά, μηδέν εις το πηλίκον για ακόμα μια φορά. Κανείς μας δεν έγινε σοφότερος από τη συγκεκριμένη Εξεταστική.
Την ίδια ώρα που κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση απλά “φωνασκούν”, η συζήτηση για το δημοσκοπικό τοπίο θα μπορούσε όντως να θίξει σοβαρά θεσμικά ζητήματα και κακώς κείμενα. Αυτό είναι το κύριο που μας ενδιέφερε ως Κίνημα Αλλαγής – ΠΑΣΟΚ. Μας ενδιαφέρει η ουσία των πραγμάτων και όχι η δημιουργία εντυπώσεων.
Εμείς το ΠΑΣΟΚ δεν χαρακτηριζόμαστε ποτέ από εχθροπάθεια κατά των εταιρειών δημοσκοπήσεων, όπως φαίνεται να πράττει ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος συστηματικά απαξιώνει κατά το δοκούν, τόσο ως Αντιπολίτευση όσο και ως Κυβέρνηση, όλα τα ευρήματα όλων των δημοσκοπικών εταιρειών όταν «δεν τον βολεύουν» , απειλώντας μάλιστα ακόμα και με παρέμβαση εισαγγελέων. Οι ανοίκειες επιθέσεις σε θεσμούς και δημοσκοπήσεις δεν αποτελούν πράξη πολιτικής υπευθυνότητας και δεν ταιριάζει σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα. Έτσι μπορεί να έγινε προσπάθεια να φανεί ότι υπήρχε πρόβλημα με μια έρευνα μιας εταιρείας, αλλά κάτι τέτοιο δεν στηρίχθηκε πουθενά. Αντίθετα συγκαλύφθηκαν ευθύνες για «περίεργες» ιδρύσεις εταιρειών λίγο πριν τις εκλογές του 2019 για να κλείσουν λίγο μετά, ευθύνες για πραγματοποίηση ερευνών από εταιρείες που δεν είχαν καθόλου προσωπικό, παράνομη δημοσίευση ερευνών από εταιρεία που δεν ανήκε καν τυπικά στο ΕΣΡ, όπως και προσπάθεια μεθόδευσης μη ελέγχου καταγγελίας για έρευνα εταιρείας που σήμερα πια δεν υπάρχει. Αναφέρομαι σε μια τριάδα εταιρειών, που σήμερα όλως περιέργως δεν υφίστανται…
Εμείς το ΠΑΣΟΚ επιλέγουμε να μείνουμε εκτός μικροπολιτικών παιχνιδιών. Για να μην υπάρχουν μελλοντικά λοιπόν ούτε καν υπόνοιες πολιτικής χειραγώγησης των μέσων και των δημοσκοπήσεων καταθέτουμε συγκεκριμένες προτάσεις, τις οποίες ελπίζουμε να συζητήσουμε, και με στόχο την θεσμική θωράκιση, την ενίσχυση της διαφάνειας και με τελικό στόχο την πραγματική ενημέρωση του πολίτη.
Σ΄ αυτή την κατεύθυνση προτείνουμε, γνωρίζοντας ότι η Ελλάδα διαθέτει ένα αυστηρό πλαίσιο ελέγχου των δημοσκοπήσεων. Μπορεί όμως να ουσιαστικοποιηθεί παραπέρα:
– Προτείνουμε λοιπόν την κατεπείγουσα ενίσχυση του ΕΣΡ που σήμερα δείχνει αδύναμο να ανταποκριθεί στον θεσμικό του ρόλο. Το ΕΣΡ πρέπει να αποκτήσει ενεργότερο ρόλο ως μια ανεξάρτητη αρχή που είναι.
– Την λειτουργία αποθετηρίου δημοσκοπήσεων στο ΕΣΡ με πλήρη πρόσβαση, ανα χρονολογία, περίοδο, ώστε ο οποιοσδήποτε να μπορεί να έχει ανά πάσα στιγμή πρόσβαση.
– Μείζον πολιτικό ζήτημα θα πρέπει ομοίως να είναι η πλήρης ενημέρωση για τις δαπάνες των κομμάτων και φορέων που χρηματοδοτούνται με δημόσιο χρήματα, σχετικά με τις έρευνες που παραγγέλνουν. Τα πάντα στο φως λοιπόν και πλήρη διαφάνεια.
– Να γνωρίζουμε όλοι μας ποιος παρήγγειλε έκαστη δημοσκόπηση και με ποια δαπάνη.
– Να δούμε πως θα ελέγχονται πλήρως οι εταιρείες όλων των Εταιρειών ανεξάρτητα από το αν ανήκουν στον ΣΕΔΕΑ ή όχι. Όπως είναι γνωστό, οι έρευνες των εταιρειών του ΣΕΔΕΑ ελέγχονται στο πλαίσιο της αυτορρύθμισης. Υπάρχουν όμως δεκάδες εταιρείες που δεν ανήκουν σ΄ αυτόν και κάποιες από αυτές δημοσιεύουν έρευνες που δεν ελέγχονται αν δεν υπάρχει καταγγελία.
– Χρειάζεται ένας ουσιαστικός έλεγχος σε προδιαγραφές υλοποίησης των ερευνών. Για παράδειγμα: Πρέπει να ελέγχεται ο μηχανολογικός εξοπλισμός, ο αριθμός του προσωπικού και άλλοι παράγοντες.
– Ένα ζήτημα προς συζήτηση είναι αν ο εποπτικός ρόλος των δημοσκοπήσεων θα πρέπει να περάσει συνολικά στο ΕΣΡ ως Ανεξάρτητη Αρχή
Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται ένας εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου που μπορεί να υλοποιηθεί μέσα από ένα διάλογο με τους βασικούς φορείς του χώρου, όπως το ΕΣΡ, ο ΣΕΔΕΑ , η Ανεξάρτητη Αρχή ελέγχου των δημοσκοπήσεων.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Το Κίνημα Αλλαγής, επιλέγει να διαφοροποιείται από τακτικές έντασης και ψεύτικης πόλωσης.
Σας ευχαριστώ
