Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Τις ημέρες αυτές καλούμαστε να τοποθετηθούμε για τον Προϋπολογισμό του έτους 2023. Πρόκειται για μια κορυφαία διαδικασία αφού πίσω από τους αριθμούς μπορούμε να δούμε και τις επιλογές που ουσιαστικά προαναγγέλλονται για το νέο έτος. Επιλογές που αφορούν την πορεία της χώρας και της Οικονομίας της , αλλά και της ζωής των πολιτών σε ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες. Αναφερόμαστε σε μια συζήτηση του 4ου και τελευταίου της σημερινής κυβέρνησης, η οποία διεξάγεται υπό συγκεκριμένες συγκυρίες που μας φέρνουν μπροστά σε νέες προκλήσεις και δυνατότητες, αλλά κυρίως κινδύνους και αβεβαιότητα.
Ας τα αναφέρουμε ενδεικτικά και απλά ονομαστικά: Ακρίβεια – πληθωρισμός και συμπίεση των λαϊκών εισοδημάτων, ενεργειακή κρίση, Τουρκική προκλητικότητα και εθνικοί κίνδυνοι, συνέχιση της πανδημίας , κλιματική κρίση, είναι μόνο μερικοί από τους σκόπελους συνθέτουν ένα δύσκολο τοπίο για την χώρα και την κοινωνία. Σαν να μην έφταναν αυτά, ανοιχτά ερωτήματα για ομολογημένες παρακολουθήσεις όπως του Προέδρου μας Νίκου Ανδρουλάκη και καταγγελίες που γίνονται σαν την βροχή συχνά αναπόδεικτες καλύπτονται από τον νόμο της σιωπής και αναδεικνύουν καθυστερημένα δυστυχώς αντανακλαστικά από την Δικαιοσύνη. Mιλάμε για ένα αρρωστημένο πολιτικό κλίμα με το οποίο πορευόμαστε προς εκλογές με ευθύνη του Πρωθυπουργού και της Κυβέρνησης
Ας τα δούμε αυτά στο σύνολό τους και ας προσπαθήσουμε να πιάσουμε τον παλμό , την αγωνία των ανθρώπων, της κοινωνίας. Από την μια δυσκολία του μέσου νοικοκυριού , συγκέντρωση οφειλών μικρομεσαίων ιδιαίτερα επιχειρήσεων που πολλές παλεύουν για την βιωσιμότητά τους και ταυτόχρονα ένα τοξικό κλίμα, ερωτήματα για θέματα λειτουργίας των θεσμών και του επιπέδου της Δημοκρατίας μας. Νομίζω ότι όλα αυτά δημιουργούν ένα κύμα απογοήτευσης και σκεπτικισμού. Ιδιαίτερα δε στους νέους ανθρώπους υπάρχει μια ανασφάλεια για το μέλλον και ένα κλίμα που τους απομακρύνει από την Πολιτική.
Ζητείται ελπίς. Ζητείται μια νέα πορεία της χώρας, της κοινωνίας και αυτό θα φανεί και στις κάλπες , στις εκλογές που κάποια στιγμή θα ανακοινωθούν. Η κλεψύδρα γύρισε έτσι κι αλλιώς και ο χρόνος κυλάει αμείλικτα. Όσοι δε πορεύονται σ΄αυτές με σιγουριά , νομίζω ότι θα βρεθούν προ μεγάλων εκπλήξεων. Όσο δε και αν το αγαπημένο χόμπι πια είναι να μας παρουσιάζουν κάποιοι δήθεν μετρ της επικοινωνίας και της στρατηγικής ως ΠΑΣΟΚ που δεν έχει προτάσεις, που είναι έτοιμο να γίνει παρακολούθημα της Ν.Δ ή του ΣΥΡΙΖΑ, οι πολίτες καταλαβαίνουν, μας ακούν με προσοχή, βλέπουν στην προσπάθειά μας μια ελπίδα για μια αλλαγή των συσχετισμών και την είσοδο σε μια νέα πολιτική περίοδο. Το δέντρο μεγαλώνει και τίποτα δεν θα το αλλάξει αυτό. Η μεγάλη θετική έκπληξη των εκλογών θα είναι το ΠΑΣΟΚ και αυτό δεν ευχαριστεί ούες βεβαίως την Ν.Δ ούτε το ΣΥΡΙΖΑ.
Συναδέλφισες , συνάδελφοι ,
Το 2023 λοιπόν εκτιμάται ότι θα είναι μια ακόμη δύσκολη χρονιά, όχι μόνο για τη χώρα μας αλλά και για το σύνολο της Ευρώπης.
Οι προβλέψεις της Κομισιόν κάνουν λόγο περί οριακής ανάπτυξης σε μικρή απόσταση από μια κατάσταση ύφεσης μόλις 0,3%, τον πληθωρισμό να παραμένει σε υψηλά επίπεδα της τάξεως του 7%, οδηγώντας σε περαιτέρω μείωση της κατανάλωσης, συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος και γενικότερα πολιτική, οικονομική και κοινωνική αστάθεια. Οι δε, πολίτες της χώρας μας όπως αυτό αποτυπώνεται στις έρευνες, δηλώνουν απαισιόδοξοι για το οικονομικό μέλλον τους αλλά και δυσπιστία ως προς τη δυνατότητα της κυβέρνησης να ανταποκριθεί στα δύσκολα που έρχονται.
Δυστυχώς, η έννοια του Προϋπολογισμού ενός κράτους και το αίσθημα σταθερότητας που πρέπει να εξάγεται απ’ αυτή τη διαδικασία, τα τελευταία χρόνια εκλείπει, με τα απρόβλεπτους παράγοντες οι οποίοι ανατρέπουν τους σχεδιασμένους προϋπολογισμούς να διαδέχονται ο ένας τον άλλον. Πλέον, τα απρόβλεπτα τείνουν να γίνουν ο κανόνας, οπότε και θα πρέπει να προσαρμοστούμε αλλά και να πορευτούμε με γνώμονα ότι οι ανατροπές αποτελούν μέρος τους σχεδιασμού, απαιτώντας ετοιμότητα, νηφαλιότητα αλλά και προετοιμασία ακόμα και για μη συνήθη ενδεχόμενα. Γι’ αυτό τον λόγο λοιπόν προσωπικά θα εστιάσω, όχι τόσο στη τεχνική ανάλυση του Προϋπολογισμού, όπως κατατέθηκε, αλλά στους στόχους που αυτός θέτει, και οι οποίοι στόχοι φανερώνοντας τις προθέσεις, τις πολιτικές προτεραιότητες και τον σχεδιασμό, τη γενική κατεύθυνση της Κυβέρνησης για την οικονομία της χώρας και τον αντίκτυπο αυτής της πολιτικής στην ελληνική κοινωνία. Στο πολιτικό κομμάτι του προϋπολογισμού λοιπόν.
Δυστυχώς εν μέσω τρικυμίας που βιώνουμε, καθίσταται πασιφανής η έλλειψη πραγματικού σχεδίου και μίας Κυβέρνησης που να μπορεί να ανταποκριθεί τόσο στην διαχείριση των κρίσων, όσο και στην προώθηση μεγάλων Μεταρρυθμίσεων που έχει ανάγκες το Κοινωνικό Κράτος, η Δημόσια Διοίκηση, το ΕΣΥ κ.ά . Στην Ελλάδα εξακολουθεί να ακολουθείται μια πολιτική της επικοινωνίας, μια πολιτική του βλέποντας και κάνοντας. Νομοθετούμε με αποκλειστική ευθύνη της Κυβέρνησης βάσει επικαιρότητας και μοιράζονται αφειδώς προεκλογικές υποσχέσεις και παροχές. Η κυβερνητική απάντηση στο σύνολο των κρίσεων που εκλήθη να ανταπεξέλθει είναι μια: Επιδόματα και παροχές, με fuel pass, διακοπές pass και καλάθι του νοικοκυριού. Τώρα δε, που βρισκόμαστε και επίσημα σε προεκλογική περίοδο ο κουμπαράς άνοιξε. Η πολιτική αυτή όμως δεν πείθει και δεν έχει αντίκρισμα για τη μεγάλη πλειοψηφία νοικοκυριών, πολιτών, επιχειρήσεων. Λείπουν όμως εκείνα τα μέτρα που θα δώσουν πραγματικές απαντήσεις, που θα αντιμετωπίσουν δομικά , στην ρίζα του το πρόβλημα της ακρίβειας, της αισχροκέρδειας, των προκλητικών υπερκερδών σε κλάδους που όλοι γνωρίζουμε.
Ναι. Η Κυβέρνηση σ΄αυτό το διάστημα έχει πάρει κάποια μέτρα .
Ωστόσο, το ερώτημα που τίθεται, το ερώτημα που αφορά την κοινωνία, τον λαό είναι ένα: Πρόκειται για μέτρα που μοιράζονται δίκαια, που χτυπάνε τις ρίζες των ανατιμήσεων και της ακρίβειας; Η απάντηση είναι κατηγορηματικά ΟΧΙ. Από την πρώτη στιγμή προτείναμε μείωση των Φόρων κατανάλωσης των καυσίμων και προϊόντων ευρείας κατανάλωσης, την καθιέρωση πλαφόν στις τιμές της λιανικής, επαναφορά του ΕΚΑΣ και μια σειρά μέτρα. Πάντα έσπευδε να τα χαρακτηρίσει λαϊκίστικα, ακοστολόγητα. Λίγο καιρό μετά έτρεχε να ανακοινώσει μέτρα πολλαπλάσιο κόστους και αμφίβολης αποτελεσματικότητας . Έβρισκε δηλαδή λεφτά αλλά για άλλα μέτρα και υπό την πίεση και των εκλογών μοίραζε αλλά ο αποτέλεσμα ; Αμφισβητούμενο, προβληματικό.
Ας πάρουμε το παράδειγμα του καλαθιού του νοικοκυριού. Είναι ένα μέτρο. Δοκιμάζεται σε πολλές χώρες της Ευρώπης.. Μην κρυβόμαστε όμως . Πρόκειται για ένα μέτρο που αφήνει την πρωτοβουλία στους ιδιοκτήτες supermarket να δείξουν αυτοσυγκράτηση. Ας σημειώσουμε δε ότι τα τελευταία χρόνια λόγω και των συνθηκών τα κέρδη τους έσπασαν κάθε ρεκόρ.
Το ερώτημα είναι ευθύ: Δεν θα είχαμε πιο απτά αποτελέσματα αν μειώνονταν οι φόροι στα προϊόντα ανάγκης, στα προϊόντα ευρείας κατανάλωσης; Σαφέστατα. Το ερώτημα λοιπόν είναι αμείλικτο. Γιατί δεν το κάνει; Καμία απάντηση.
Ταυτόχρονα κανένα ουσιαστικό μέτρο για την αντιμετώπιση της καλπάζουσας κερδοσκοπίας σε σειρά τομέων. Έτσι δεν είναι εύκολα τα πράγματα και σειρά φορέων όπως όλα τα Επιμελητήρια της χώρας τονίζουν ότι το μέλλον θα είναι δύσκολο, δύσκολο για το μέσο νοικοκυριό, πολύ δύσκολο για τις ασθενέστερες κοινωνικά-οικονομικά ομάδες , αλλά και για τους μικρούς και μεσαίους επιχειρηματίες που πολλοί αντιμετωπίζουν πρόβλημα βιωσιμότητας και εκπέμπουν sos.
Ας είμαστε δε σαφείς. Το κόστος της κρίσης δεν μπορεί μόνιμα να το πληρώνουν μόνο οι πιο ευπαθείς. Για μια κοινωνία συνοχής και δικαιοσύνης χρειάζεται να κοιταχτούν τα υπερκέρδη των εταιρειών ενέργειας, αλλά και των διυλιστηρίων , όπως και σειράς τομέων. Ο καθένας θα πρέπει να πληρώσει το όποιο κόστος βάσει και της οικονομικής του θέσης, των κερδών που αποκόμισε. Η δε αισχροκέρδεια πρέπει να παταχθεί κάθετα.
Όσο και να θέλετε κύριοι και κυρίες της κυβέρνησης να ωραιοποιήσετε την κατάσταση, παρουσιάζοντας αριθμούς κατά το δοκούν, η πραγματικότητα είναι μια και τη βιώνει σχεδόν το σύνολο της κοινωνίας. Οι αριθμοί ευημερούν και οι πολίτες στενάζουν, όσο παράλογο και αν σας φαίνεται, όσο και αν προσπαθείτε να παρουσιάσετε το αντίθετο, εθελοτυφλώντας.
Ο φετινός Προϋπολογισμός είναι ένας ακόμα λοιπόν προϋπολογισμός χωρίς ίχνος πρωτοτυπίας, ο οποίος αυτοπροβάλλεται ως ένα ακόμα success κυβερνητικό story, κινούμενος στο ίδιο σύνηθες χαμηλό υψομετρικό.
Τι θα κάνατε επιτέλους με τους έμμεσους φόρους ; Τα ευάλωτα, χαμηλά και μεσαία νοικοκυριά πνίγονται από ακρίβεια και πληθωρισμό. Αυτοί είναι που πλήττονται περισσότερο από τους έμμεσους φόρους. Γνωρίζετε ότι κατά το ΙΝΕ της ΓΣΕΕ, το 2022 οι απώλειες αγοραστικής δύναμης φτάνουν στο 40% για νοικοκυριά με μηνιαίο εισόδημα έως 750 ευρώ ; Γνωρίζετε ότι κατά την ΕΛΣΤΑΤ η φτώχεια αυξάνεται ? Σύμφωνα δε, με τη Eurostat, μόλις το 6,9% των ελληνικών νοικοκυριών αύξησε το εισόδημά του το 2021 σε σχέση με το 2020 (δεύτερη χειρότερη επίδοση μετά την Ιταλία), ενώ το 26,3% είδε μείωση εισοδήματος (δεύτερη χειρότερη επίδοση μετά την Κύπρο). Αυτό είναι το κυβερνητικό success story, όπως όμως το βιώνει η κοινωνία και όχι όπως θέλετε να το παρουσιάσετε εσείς, ευρισκόμενη για μια ακόμα φορά εκτός πραγματικότητας και χωρίς συναίσθηση των αναγκών και της καθημερινότητας των πολιτών.
Παράλληλα, το ιδιωτικό χρέος διογκώνεται, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την ΑΑΔΕ αλλά και τον ΕΦΚΑ αυξάνονται, τα κόκκινα δάνεια κοκκινίζουν και πάει λέγοντας. Δεν τελικά όλα τόσο ρόδινα όπως φαίνεται.
Οι μερισματούχοι πάντως μετά από πρωτοβουλία σας πληρώνουν το δεύτερο χαμηλότερο φόρο στην Ε.Ε. Να λοιπόν και κάποιοι ευχαριστημένοι. Λίγοι και καλοί. Την ίδια ώρα η μεγάλη πλειοψηφία φοβάται τρέμει βλέποντας τις τιμές στα σούπερ μάρκετ και τα βενζινάδικα.
Και μέσα σε όλα αυτά ο κρατικός προϋπολογισμός προβλέπει μείωση κατά 2 δις ευρώ το 2023 των κρατικών δαπανών. Πως θα αντιμετωπίσετε και θα προστατεύσετε με τον τρόπο αυτό τα δοκιμαζόμενα ευάλωτα κοινωνικά στρώματα ; Μην πούμε και για την ενεργειακή κρίση, όπου στο νέο προϋπολογισμό προβλέπεται για όλο το 2023 οικονομική στήριξη μόλις 1 δις ευρώ, όταν το έτος 2022 χρειάστηκαν πολλά περισσότερα. Αναρωτιέμαι που πηγάζει αυτή η αισιοδοξία σας…
Το πρόβλημα σήμερα περισσότερο παρά ποτέ, είναι να δούμε συνολικά, στρατηγικά την πορεία της χώρας, προς τα που θέλουμε να προχωρήσει. Και ο δρόμος που επιλέξατε και στον οποίο εξακολουθείτε με παρωπίδες να πορεύεστε δεν είναι εκ του αποτελέσματος ο ενδεδειγμένος. Μετά από 3 έτη διακυβέρνησης σίγουρα, δεν μπορείτε να πείτε ότι δεν ξέρατε ή να ζητήσετε ανοχή σε όσα θα κληθούμε ως χώρα ν’ αντιμετωπίσουμε. Το βασικό πρόβλημα όμως είναι ότι δεν υπάρχει κάποιο Στρατηγικό Σχέδιο, ενώ περισσεύει η υπεραισιοδοξία χωρίς βάση.
Ο φετινός προϋπολογισμός είναι ακόμα μία απόδειξη των όσων έχουμε δηλώσει ως Κίνημα Αλλαγής για τη δήθεν φιλολαϊκή πολιτική της Κυβέρνησης.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Θα ήθελα να είμαι περισσότερο αισιόδοξη. Ο Προϋπολογισμός όμως που κατατέθηκε, δεν μου το επιτρέπει. Δεν πείθει ότι πλησιάζουμε σε ένα μέλλον για την χώρα και τους ανθρώπους της που θα είναι πραγματικά αυτό που τους αρμόζει.
