Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριοι Υπουργοί, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, επιτρέψτε μου να ξεκινήσω την ομιλία μου κάνοντας μία μικρή τοποθέτηση, τουλάχιστον, για κάποια ζητήματα της επικαιρότητας, γιατί οι μέρες και οι μήνες περνούν και δυστυχώς τίποτα δεν αλλάζει, τίποτα, ειδικά προς το καλύτερο.
Και το μήνα Γενάρη η ακρίβεια στο ράφι δεν λέει να σταματήσει, ενώ ο γενικός πληθωρισμός κινείται στο 7%, οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα φτάνουν μέχρι και το 15,4%, κάτι το οποίο δείχνει κατά κύριο λόγο την απουσία των ελέγχων στην αγορά, αλλά και την αναποτελεσματικότητα των μέτρων που λαμβάνει η Κυβέρνηση. Για άλλον ένα μήνα τα ευάλωτα νοικοκυριά και τα μεσαία στρώματα πληρώνουν το μάρμαρο της κρίσης, ενώ οι λίγοι και οι ισχυροί, αλλά και το ίδιο το κράτος, σωρεύουν έκτακτα κέρδη από τις αυξήσεις στις τιμές και τα έσοδα από την έμμεση φορολογία.
Είναι πλέον εμφανές και στον πιο καλόπιστο πολίτη της χώρας ότι η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έχει αποτύχει πλήρως -έχει αποτύχει πλήρως- στην αντιμετώπιση της ακρίβειας παρά τις επικοινωνιακές της τακτικές.
Οι προτάσεις του ΠΑΣΟΚ για τη μείωση του ΦΠΑ σε βασικά είδη διαβίωσης, μαζί με πραγματικά αυστηρούς ελέγχους και επιβολή έκτακτης φορολόγησης των υπερκερδών των εταιρειών ενέργειας και των τραπεζών, παραμένουν η μόνη δίκαιη, η μόνη αποτελεσματική λύση απέναντι σε αυτό το τόσο μεγάλο πρόβλημα.
Επιτρέψτε μου, όμως, να αναφερθώ και στο επίδομα το οποίο ανακοινώθηκε μόλις χθες, ένα ακόμη επίδομα το οποίο ανακοινώνεται, αυτήν τη φορά για τους συνταξιούχους οι οποίοι δεν είδαν καμία αύξηση στις συντάξεις τους λόγω της προσωπικής διαφοράς.
Και θα μου επιτρέψετε να πω ότι έχουμε κάθε δικαίωμα, κύριοι Υπουργοί, να κατηγορήσουμε την Κυβέρνηση για έλλειψη συνέπειας, επισημαίνοντας ότι εκλεχτήκατε μεταξύ άλλων και για να καταργήσετε ή έστω να τροποποιήσετε το νόμο Κατρούγκαλου. Τριάμισι χρόνια μετά, όμως, όχι μόνο δεν έχετε καταργήσει την προσωπική διαφορά, όπως λέγατε, αλλά οικοδομήσατε πάνω σε αυτήν και τώρα ο κ. Χατζηδάκης τάζει αυξήσεις διαρκώς που, όμως, οι συνταξιούχοι στα ATM δεν τις βλέπουν. Αυτή είναι η πραγματικότητα.
Η Νέα Δημοκρατία έχει πλέον επισήμως επιδοθεί σε έναν εμπαιγμό μέσω των κάθε λογής pass. Αυτό το επίδομα το οποίο δίνεται πάλι εφάπαξ και σε μορφή μιας έκτακτης παροχής είναι ξεκάθαρα ένα vote pass πριν από την κάλπη, το οποίο επ’ ουδενί δεν μπορεί να καλύψει το κενό το οποίο υπάρχει λόγω της προσωπικής διαφοράς. Λυπάμαι, αλλά έτσι είναι. Ούτε πρόκειται να λύσει το μόνιμο πρόβλημα το οποίο υπάρχει από την προσωπική διαφορά από τον νόμο Κατρούγκαλου το ότι μία φορά θα δώσετε 200 ή 300 ευρώ στους συνταξιούχους.
Εμείς έχουμε παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο θέσεων που ως αντιπρόταση περιλαμβάνει την άμεση κατάργηση της προσωπικής διαφοράς από 1/1/2024 με την παροχή έως τότε ενός εφάπαξ επιδόματος, το οποίο θα μπορεί να καλύπτει τις πληθωριστικές πιέσεις του σήμερα, όμως η Κυβέρνηση κωφεύει και σε αυτό. Και με ευθύνη σας, με δική σας ευθύνη, δημιουργείται και καλλιεργείται και συνεχίζεται -αυτό το οποίο έκανε και ο ΣΥΡΙΖΑ όταν ήταν Κυβέρνηση- μια κουλτούρα επιδοματικής και μόνο πολιτικής και ενός προτύπου πολίτη – πελάτη, ο οποίος -όπως θέλετε- απλώνει το χέρι ως επαίτης, παίρνει ένα μικρό επίδομα και νομίζετε, έχετε την ψευδαίσθηση, ότι αυτό θα εκφραστεί και στην κάλπη.
Είναι αδιανόητο να θεωρείτε ότι μπορεί με προεκλογικά επιδόματα να εξαγοράζετε την εύνοια του εκλογικού Σώματος. Και θα το καταλάβετε πολύ καλά και πολύ σύντομα ότι αυταπατάσθε με αυτές τις πρακτικές.
Εμείς, ως ΠΑΣΟΚ, μιλούμε για μόνιμες, για ριζικές λύσεις, για λύσεις αξιοπρέπειας απέναντι στους πολίτες, απέναντι στους μισθωτούς, απέναντι στους συνταξιούχους. Μιλάμε για την επαναφορά της ανταποδοτικότητας στη σύνταξη με άρση των αδικιών των νόμων Κατρούγκαλου και Βρούτση, με επαναφορά ενός νέου ΕΚΑΣ για 350.000 συνταξιούχους.
Αυτά είναι ζητήματα τα οποία πρέπει να δείτε: Μόνιμες λύσεις, οριστικές λύσεις, όχι για μία ακόμη φορά επιδοματικές πολιτικές. Και σήμερα πρέπει όλοι να κατανοήσουμε ότι δημιουργείται ένα πραγματικό πρόβλημα κοινωνικής συνοχής: Από τη μία, υπάρχουν οικογένειες, υπάρχουν νοικοκυριά που δεν τα βγάζουν πέρα ή αναγκάζονται να προχωρήσουν σε δραματικές περικοπές των δαπανών τους προκειμένου να μπορέσουν να ισορροπήσουν, προκειμένου να μπορέσουν να επιβιώσουν. Από την άλλη, υπάρχει η αισχροκέρδεια, υπάρχουν τα ανεξέλεγκτα υπερκέρδη και όχι μόνο από τους παρόχους ενέργειας, αλλά από ολόκληρους κλάδους της οικονομίας οι οποίοι έχουν σημειώσει ρεκόρ τζίρου και υπερκερδών, όταν η υπόλοιπη κοινωνία δυσκολεύεται, όταν η υπόλοιπη κοινωνία υποφέρει. Δυσκολίες, λοιπόν, για τη μέση οικογένεια και ανισότητες που μεγαλώνουν, υπερκέρδη για τους λίγους και εκλεκτούς που αρνείστε να φορολογήσετε. Και αυτά δεν λύνονται απλά και μόνο με επιδόματα ή με αποσπασματικές ρυθμίσεις. Αυτά λύνονται με σοβαρές αναδιανεμητικές πολιτικές, κάτι το οποίο, δυστυχώς, εσείς δεν θέλετε.
Τώρα, συζητούμε σήμερα το νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης για την Αρχή της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης, επικαιροποίηση της ορολογίας του Αστικού Κώδικα, του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, του Ποινικού Κώδικα, του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, του Κώδικα Συμβολαιογράφων και του ν. 4478/2017, για την εναρμόνισή της με τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία που κυρώθηκε με τον ν. 4074/2012 και λοιπές διατάξεις για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη των ατόμων με αναπηρία.
Όπως έχω εκφράσει και στις τοποθετήσεις μου στις συνεδριάσεις των επιτροπών ως ειδική αγορήτρια του ΠΑΣΟΚ, η στάση μας βεβαίως και είναι απολύτως θετική. Και το ίδιο θετική ήταν, όπως διαπιστώσαμε και από την ακρόαση των φορέων, η αντίληψη και η άποψη όλων των φορέων. Και βεβαίως τοποθετήθηκαν οι πλέον αρμόδιοι, καθώς πρόκειται για ενώσεις ΑμεΑ και βεβαίως και για την Ομοσπονδία την ΕΣΑμεΑ, η οποία κάνει μια εξαιρετική δουλειά και εξαιρετικό αγώνα πρωτοστατώντας στο αναπηρικό κίνημα -και πρέπει αυτό να το πούμε και να δώσουμε τα συγχαρητήρια μας- για τη βελτίωση των συνθηκών των ατόμων με αναπηρία σε κάθε τομέα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, από τότε που υπάρχει ο άνθρωπος υπάρχουν βεβαίως και τα άτομα με αναπηρία. Αυτό το οποίο διαφέρει, όμως, από εποχή σε εποχή και από κοινωνία σε κοινωνία είναι ο τρόπος με τον οποίο ο καθένας μας αντιλαμβάνεται την αναπηρία και με τον οποίο η ίδια η κοινωνία και η πολιτεία αντιμετωπίζει τα άτομα με αναπηρία. Και αυτό είναι σημαντικό γιατί οι αντιλήψεις επηρεάζουν τον τρόπο που προσεγγίζουμε τα άτομα αυτά, τη στάση μας, τη συμπεριφορά μας απέναντί τους, καθώς και κυρίως τις πολιτικές που εφαρμόζονται για την αντιμετώπιση των θεμάτων που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία.
Επί αιώνες η κοινωνία έτεινε να βλέπει την αναπηρία ως ένα θέμα αποκομμένο από τα άλλα κοινωνικά ζητήματα, υπήρχε το στίγμα, υπήρχαν προκαταλήψεις απέναντι στα άτομα με αναπηρία, οι οποίες αποτελούσαν και τον ισχυρότερο φραγμό για την ενσωμάτωσή τους, αλλά ακόμα και για τη δυνατότητα των ίσων ευκαιριών και πραγματικής πρόσβασης, προσβασιμότητας μάλλον, στην εκπαίδευση, στην απασχόληση, στην υγεία, στην ψυχαγωγία, σε κάθε τομέα της ζωής.
Ο 20ος αιώνας υπήρξε διεθνώς ιδιαίτερα σημαντικός για τον χώρο της αναπηρίας. Η αρνητική αντιμετώπιση και οι προκαταλήψεις οι οποίες υπήρχαν στην κοινωνία απέναντι στα άτομα με αναπηρίες άρχισαν να εξαλείφονται, τα άτομα με αναπηρία πέρασαν σε μια άλλη πλέον θεώρηση όσον αφορά τον τρόπο σκέψης, τις αντιλήψεις, αλλά και την αντιμετώπιση των καθημερινών τους προβλημάτων και σε αυτήν την αλλαγή ουσιαστικό ρόλο διαδραμάτισε η δημιουργία διάφορων ειδικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων στήριξης για τα άτομα αυτά, αλλά κυρίως και οι ίδιες οι αλλαγές και οι τομές οι οποίες υπήρξαν στη νομοθεσία και οι οποίες καθιέρωσαν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα δικαιώματα αυτών των ανθρώπων και την προσβασιμότητά τους παντού.
Το σημερινό νομοσχέδιο κινείται ως προς την παραπάνω κατεύθυνση, βελτίωσης των συνθηκών για τα άτομα με αναπηρία. Η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία είναι το πρώτο νομικά δεσμευτικό κείμενο για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ειδικά για τα άτομα με αναπηρία. Υπογράφτηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 2006. Η Ελλάδα κύρωσε τη Σύμβαση και το προαιρετικό πρωτόκολλο με τον ν.4074/2012 και στη συνέχεια με τον ν.4488/2017 θεσπίστηκε ένα γενικό πλαίσιο ρυθμίσεων για την εφαρμογή της σύμβασης.
Στο άρθρο 3 της Σύμβασης θεμελιώνεται η αρχή της μη διάκρισης ως μία από τις γενικές αρχές της σύμβασης. Και επιπλέον στο άρθρο 2 της σύμβασης διευκρινίζεται ρητά ότι οι διακρίσεις βάσει της αναπηρίας σημαίνει οποιαδήποτε διάκριση, αποκλεισμό ή περιορισμό βάσει της αναπηρίας, η οποία έχει ως σκοπό η επίπτωση να εμποδίσει ή να ακυρώσει την αναγνώριση, απόλαυση ή άσκηση σε ίση βάση με τους άλλους όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών στον πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό, πολιτιστικό, ατομικό ή οποιονδήποτε άλλο τομέα. Περιλαμβάνει όλες τις μορφές των διακρίσεων συμπεριλαμβανομένης και της άρνησης παροχής εύλογης προσαρμογής, ενώ κατά την παράγραφο 2 του άρθρου 5 της σύμβασης τα συμβαλλόμενα κράτη απαγορεύουν όλες τις διακρίσεις βάσει της αναπηρίας και εγγυώνται στα άτομα ίση και αποτελεσματική νομική προστασία κατά των διακρίσεων για οποιοδήποτε λόγο.
Η επικαιροποίηση της ορολογίας των βασικών κωδίκων της ελληνικής νομοθεσίας και συγκεκριμένα η αναδιατύπωση όρων και η αντικατάσταση στερεοτυπικών και υποτιμητικών εκφράσεων σε άρθρα του αστικού κώδικα, του κώδικα πολιτικής δικονομίας, του ποινικού κώδικα, του κώδικα ποινικής δικονομίας, συνολικά όλων των κωδίκων, οι οποίοι υπάρχουν, τα οποία εμπεριέχουν αναχρονιστικούς όρους για τα άτομα με αναπηρία που δεν συνάδουν με την δικαιωματική προσέγγιση της αναπηρίας, σύμφωνα με τις οδηγίες για τη συμπεριληπτική γλώσσα στο πλαίσιο της στρατηγικής των Ηνωμένων Εθνών για τη συμπερίληψη των ατόμων με αναπηρία κρίνεται απολύτως αναγκαία.
Είναι μια βασική αλλαγή, ένας βασικός εκσυγχρονισμός, μια βασική απλή θα έλεγα μεταρρύθμιση, αυτονόητη, αναγκαία που πρέπει να γίνει. Και εμείς σαφώς ως ΠΑΣΟΚ δεν μπορούμε παρά να στηρίξουμε οποιαδήποτε αλλαγή κρίνεται αναγκαία, προκειμένου να εξασφαλίζει την ίση μεταχείριση των ατόμων με αναπηρία, καθώς το ΠΑΣΟΚ πάντα πρωτοστατούσε μαζί με το αναπηρικό κίνημα στις μεγάλες τομές, στις μεγάλες αλλαγές, οι οποίες έγιναν στη χώρα μας υπέρ των ατόμων με αναπηρία. Και ακριβώς αυτή η στάση του ΠΑΣΟΚ διαχρονικά, κάνοντας λοιπόν τις μεγάλες αλλαγές για την συμπερίληψη και για την προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία, αυτό ακριβώς είναι αυτό το οποίο λέμε προοδευτική πολιτική, πολιτική η οποία παρέχει ίσα δικαιώματα σε πιο ευάλωτες, πιο ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, όπως είναι τα άτομα με αναπηρία.
Αναρωτιέμαι, κυρίες και κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ, απέναντι σε βασικές αλλαγές που οφείλουν να γίνουν, όπως παραδείγματος χάρη η αλλαγή αναχρονιστικών όρων μέσα στους κώδικες, απέναντι στα άτομα με αναπηρία, αυτό δεν είναι κάτι που οφείλει να γίνεται; Αυτό δεν είναι κάτι για το οποίο όλοι θα έπρεπε να ενώσουμε τη φωνή μας; Εσείς τι έχετε να πείτε γι’ αυτό; Είναι προοδευτική πολιτική είτε να το καταγγέλλετε είτε να απέχετε από την ψηφοφορία είτε να το καταψηφίζετε;
Εμείς, ως ΠΑΣΟΚ, δεν αντιλαμβανόμαστε την κοινοβουλευτική διαδικασία ως αντικείμενο μικροκομματικής πολιτικής και εκμετάλλευσης. Ό,τι είναι καλό, πάντα με υπευθυνότητα, με ευθύνη, με σοβαρότητα απέναντι στους Έλληνες πολίτες, απέναντι στην ελληνική κοινωνία το υπερψηφίζουμε. Ό,τι είναι λάθος και κακό το στηλιτεύουμε με τον πιο αυστηρό τρόπο πάντα με αντιπροτάσεις. Όμως τόσο ευαίσθητα και σοβαρά ζητήματα, όπως είναι τα θέματα της περαιτέρω ενίσχυσης και διεύρυνσης των ατόμων με αναπηρία και των δικαιωμάτων τους, αυτό είναι κάτι το οποίο οφείλει να είναι πέρα από οποιαδήποτε μικροπολιτική σκοπιμότητα και μικροκομματική αν θέλετε αντιπολιτευτική στρατηγική.
Τώρα, όσον αφορά το υπόλοιπο σκέλος του νομοσχεδίου θα σταθώ στα άρθρα τα οποία αφορούν στην επέκταση του θεσμού της νομικής βοήθειας, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια ένταξης στα άτομα με αναπηρία. Η αποτελεσματική άσκηση του δικαιώματος της δικαστικής ακρόασης και προστασίας εξακολουθεί να εξαρτάται από τους οικονομικούς πόρους του ενδιαφερόμενου προσώπου. Η εξάρτηση όμως της πρόσβασης στη δικαιοσύνη από την οικονομική κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε πλημμελή άσκηση και αδυναμία ασκήσεως του συνταγματικού δικαιώματος προς βλάβη των δικαιωμάτων των αδύναμων προσώπων.
Για τον λόγο αυτό και με δεδομένες τις αντικειμενικά αυξημένες οικονομικές ανάγκες και δαπάνες των ατόμων με αναπηρία, επιτάσσεται η επέκταση της νομικής βοήθειας χωρίς εισοδηματικά κριτήρια ένταξης σε άτομα με αναπηρία για την πραγμάτωση συνταγματικών επιταγών και την εκπλήρωση των διεθνών υποχρεώσεών μας.
Παράλληλα, κατά το άρθρο 13 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία τα συμβαλλόμενα κράτη οφείλουν να διασφαλίζουν στα άτομα με αναπηρία αποτελεσματική πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε ίση βάση με τους άλλους συμπεριλαμβανομένης και της παροχής διευκόλυνσης, προκειμένου να διευκολυνθεί ο αποτελεσματικός ρόλος τους ως άμεσων και έμμεσων συμμετεχόντων και ως μαρτύρων σε όλες τις νομικές διαδικασίες συμπεριλαμβανομένων και των ανακριτικών και λοιπών προκαταρκτικών σταδίων.
Τέλος -και τελειώνω, κύριε Πρόεδρε- στις τελικές παρατηρήσεις και συστάσεις της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία συστήνεται στην Ελλάδα να διασφαλίσει την αποτελεσματική πρόσβαση στη δικαιοσύνη χωρίς καμία διάκριση και να εξασφαλίσει πρόσβαση σε νομικές υπηρεσίες και νομική βοήθεια σε όλους τους πολίτες. Όποτε προκύπτει ότι επιτυχώς με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις επιδιώκεται η άμεση και αποτελεσματική πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στη δικαιοσύνη, με την απευθείας συμπερίληψη του στους δικαιούχους της παροχή νομικής βοήθειας χωρίς εισοδηματικά κριτήρια.
Και κλείνω, μισό λεπτό θα χρειαστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αν κοιτάξουμε γύρω μας θα δούμε πολλά άτομα με αναπηρία τα οποία έχουν υπερβεί τις δυσκολίες τους, έχουν ενσωματωθεί στην κοινωνία ενεργά, παραγωγικά και είναι χρήσιμα, απολύτως χρήσιμα μέλη της. Όμως, η υπέρβαση αυτή κατά το μεγαλύτερο μέρος είναι προϊόν δικής τους υπερπροσπάθειας -αυτή είναι η πραγματικότητα, αυτή είναι η αλήθεια- και λιγότερο υποστήριξης ημών, των υπολοίπων ατόμων της κοινωνίας και ιδιαίτερα της πολιτείας.
Είναι καιρός λοιπόν όλοι, πολίτες και πολιτεία, να συνειδητοποιήσουμε το χρέος μας προς τα άτομα αυτά και να τα διευκολύνουμε στην προσπάθειά τους να ρίξουν τα εμπόδια τα οποία περιορίζουν την έκφραση της ταυτότητάς τους στην ισότιμη συμμετοχή και προσβασιμότητα σε όλους τους τομείς της κοινωνικής και της προσωπικής ζωής του ανθρώπου.
Σήμερα με το νομοσχέδιο αυτό, θεωρώ ότι γίνεται ένα βήμα ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση και στον τομέα της δικαιοσύνης. Υπάρχουν πολλοί ακόμη τομείς που πρέπει να δούμε και πολλοί ακόμα πιο σοβαροί, εγώ θα έλεγα. Τις προάλλες, κύριε Υπουργέ, σε μία συνάντηση γυναικών στο Αιγάλεω που βρισκόμουν μία γυναίκα με αναπηρία πάνω από 67%, με μια σοβαρή πάθηση μου έλεγε και μου έκανε την εξής ερώτηση και ήθελα να την απευθύνω και στο υπόλοιπο Σώμα.
Πώς μπορούμε πραγματικά να επιβιώσουμε με μια αναπηρική σύνταξη 360 ευρώ, με αυτήν την ακρίβεια, με όλη αυτήν την πίεση την οποία δεχόμαστε; Πείτε μου, πώς είναι δυνατόν; Αυτό είναι κάτι που επιτέλους πρέπει να το δούμε σοβαρά εδώ στη Βουλή των Ελλήνων και ειδικά εσείς ως Κυβέρνηση, όταν μάλιστα μας λέτε -και είναι- ότι οι ρυθμοί της οικονομίας πάνε καλά. Αυτό που πρέπει πρωτίστως να γίνει είναι να αναδείξουμε και να βάλουμε στο κέντρο των πολιτικών μας, ειδικά τις πιο ευάλωτες ομάδες, ειδικά όπως είναι τα άτομα με αναπηρία, προκειμένου να στηριχθούν ουσιαστικά, γιατί ναι με 360 ευρώ σύνταξη κανένας δεν μπορεί να επιβιώσει τη σημερινή ημέρα. Αυτά είναι αυτά που πρέπει να δούμε και να λύσουμε άμεσα.
Σας ευχαριστώ θερμά.
