Ομιλία στην Ολομέλεια της Βουλής
Κύριε Υπουργέ,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Μπορεί αυτές τις μέρες να κυριαρχεί και λογικά θα έλεγα στην ειδησεογραφία το θέμα της επίσκεψης του Πρωθυπουργού στις Η.Π.Α, η ομιλία του στο Κογκρέσο και υπάρχει ήδη μια συζήτηση για τον απολογισμό αυτής της επίσκεψης, όμως πιστέψτε με, τους ανθρώπους ιδιαίτερα των λαϊκών γειτονιών σαν του Δυτικού Τομέα όπου έχω την τιμή να εκλέγομαι, πρώτο θέμα είναι η αγωνία να στηρίξουν το προσωπικό, το οικογενειακό εισόδημα. Ανακοινώθηκαν τα μέτρα της Κυβέρνησης για τα τιμολόγια ενέργειας έχουν κατατεθεί οι διαφορετικές απόψεις και εν πολλοίς όλα θα κριθούν σύντομα από το ύψος των λογαριασμών που θα μας έρθουν. Ωστόσο υπάρχει ένα συνολικό πρόβλημα με την ακρίβεια και στα καταναλωτικά προϊόντα και με την βενζίνη που οι τιμές έχουν εκτοξευθεί Η πίεση στα νοικοκυριά υφίσταται και πολλοί νιώθουν απροστάτευτοι και αδικημένοι. Η Κυβέρνηση δεν μειώνει τον φόρο καυσίμων, η αισχροκέρδεια στην λιανική οργιάζει, και υπάρχει ένα διπλό πρόβλημα. Από την μια χιλιάδες άνθρωποι δυσκολεύονται, δεινοπαθούν, από την άλλη φαίνεται κάποιοι να συσσωρεύουν πλούτο κρυμμένοι αλλά αξιοποιώντας την κρίση όπως και κάθε κρίση. Μπροστά στα μάτια μας αυξάνονται οι ανισότητες και αυτό γίνεται πιο αισθητό. Από την μια πολλοί που δεν « την βγάζουν». Από την άλλη φαινόμενα συσσώρευσης πλούτου συχνά με αθέμιτες πρακτικές .Ας πάρουμε το παράδειγμα των καυσίμων. Τι ακριβώς συμβαίνει στην αλυσίδα αύξηση των υλικών, χρέωση από τα Διυλιστήρια , χρέωση από τους μεταφορείς, βενζινάδικα; Οφείλουμε να το ψάξουμε μέχρι τέλος και όπως μιλήσαμε για υπερκέρδη των Εταιρειών Ενέργειας που τελικά δέχτηκε να φορολογήσει η Κυβέρνηση και περιμένουμε βέβαια να δούμε πόσα τελικά είναι, να δούμε και ποιες εταιρείες πετρελαιοειδών ή και κρίσιμων για την ζωή των πολιτών εταιρικά συμφέροντα συγκεντρώνουν υπερκέρδη, να δούμε τι θα πράξουμε. Έπειτα, άραγε λειτουργούν οι κανόνες ενός στοιχειώδους ανταγωνισμού ; Αυτά οφείλει η Κυβέρνηση να ελέγξει, σε αυτή την κατεύθυνση έχει χρέος να πάρει δραστικά μέτρα. Και αν οι έλεγχοι αυξηθούν και επιβληθούν πρόστιμα, ίσως αυτό πια δεν αρκεί.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Το σημερινό τώρα προς συζήτηση νομοσχέδιο περιλαμβάνει την ενσωμάτωση και την προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας σε Οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου αναφορικά με την καλύτερη επιβολή και τον εκσυγχρονισμό της ένωσης για την προστασία των καταναλωτών. Η ενσωμάτωση δε, αυτής στην εγχώρια έννομη τάξη όπως πολύ καλά όλοι μας γνωρίζουμε, συνιστά μια εθνική μας υποχρέωση, μη διαπραγματεύσιμη. Συνεπώς, ορθά έρχεται προς συζήτηση, αλλά το ερώτημα είναι πως και πότε.
Και εξηγούμαι. Η ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας (ΕΕ) 2019/2161 όπως ορίζεται θα πρέπει να αποτελέσει μέρος του εσωτερικού δικαίου των κρατών – μελών μέχρι τις 28 Μαΐου 2022. Είναι παγιωμένη πλέον τακτική η καθυστέρηση στην όποια νομοθέτηση από την παρούσα κυβέρνηση, αλλά τουλάχιστον έστω και την τελευταία στιγμή το προλάβατε. Γιατί αντίθετα οι σημαντικές Οδηγίες υπ’ αριθμ. 2019/770 και 2019/771 ενώ θα έπρεπε να είχαν ενσωματωθεί έως την 1η Ιουλίου 2021 και να αρχίσουν να εφαρμόζονται από την 1η Ιανουαρίου 2022, εντούτοις, άγνωστο για πιο λόγο, αγνοούνται.
Με το υπό συζήτηση σχέδιο νόμου λοιπόν επιχειρείται η τροποποίηση των εθνικών διατάξεων που προστατεύουν τα οικονομικά συμφέροντα των καταναλωτών, με τις περισσότερες δε μεταβολές να παρατηρούνται στις διατάξεις για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και για τα δικαιώματα των καταναλωτών. Αθέμιτες εμπορικές πρακτικές λοιπόν και τα πολυπαθή δικαιώματα των καταναλωτών, θέματα για τα οποία αμφότερα γίνεται πολύ λόγος το τελευταίο χρονικό διάστημα και απασχολούν έντονα την κοινωνία. Την εποχή άλλωστε της ακρίβειας, με την προοδευτική αύξηση των τιμών ενέργειας, τροφίμων, καυσίμων και του καλπάζοντος πληθωρισμού με την ταυτόχρονη συρρίκνωση του όποιου οικογενειακού εισοδήματος και τη μείωση της αγοραστικής δύναμης εκάστου εξ ημών, η αποτελεσματική προστασία του καταναλωτή από αντιεπαγγελματικές και κερδοσκοπικές εμπορικές πρακτικές θα έπρεπε να αποτελεί το βασικό μέλημα της κάθε κυβέρνησης. Η εποχή κρίσης που διανύουμε απαιτεί τη λήψη μέτρων.
Συνεπώς, οποιοδήποτε λελογισμένο μέτρο κινείται προς την κατεύθυνση αυτή, δεν μπορεί παρά να μας βρίσκει θετικούς. Όπως άλλωστε θετικά διακατεχόμαστε και έναντι της υπό ενσωμάτωσης οδηγίας. Η ενσωμάτωση όμως αυτής στην εθνική έννομη τάξη δεν είναι απροβλημάτιστη.
Στα πλαίσια λοιπόν αυτά, ενώ καταρχήν συμφωνούμε με την αυστηροποίηση των επιβαλλόμενων κυρώσεων στους εμπόρους σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά στις εκπτώσεις, προσφορές και τη μη νόμιμη λειτουργία τις Κυριακές, εντούτοις τα τιθέμενα κατώτατα όρια είναι δυσανάλογα υψηλά για τις μικρές επιχειρήσεις, καθιστώντας την εν λόγω υπέρμετρα και αποκλειστικά τιμωρητική και όχι αποτρεπτική όπως και θα έπρεπε να ήταν.
Γιατί, κατά τη γνώμη μας, η νομοθέτηση θα έπρεπε κυρίως να στοχεύει στην ύπαρξη ενός αποτελεσματικού ελεγκτικού μηχανισμού και γενικότερα στην πρόληψη.
Έλεγχοι γίνονται. Πόσο αυτοί είναι επαρκείς ή αποτελεσματικοί, αποτρεπτικοί ; Εκεί θα πρέπει να εστιάσουμε. Εξαιτίας της απουσίας ελέγχων φθάσαμε στην δυσφήμηση της χώρας μας και της βαριάς βιομηχανίας αυτής, του τουρισμού, με το γνωστό γεγονός της καβουροσαλάτας στη Μύκονο, όπου και η αθέμιτη αυτή πρακτική έγινε θέμα συζήτησης σε όλο τον κόσμο. Τώρα θα μπει το όποιο πρόστιμο, όμως δυστυχώς για εμάς είναι αργά και η ζημιά έχει γίνει γιατί πολύ απλά ο κρατικός μηχανισμός δια της απουσίας του επέτρεψε τον χ ιδιοκτήτη να πράττει κατά το δοκούν επί τόσο καιρό, μην ελέγχοντας τον. Έλεγχος λοιπόν και τιμωρία, και όχι το αντίστροφο.
Παρακάτω, προβληματισμό προκαλεί η απαλοιφή της διάταξης του κοινωνικού διαλόγου με τις τροποποιήσεις της παραγράφου 7 του 3ου Άρθρου, όπου προβλέπεται ότι ο εκάστοτε Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων μπορεί να εκδίδει τον κώδικα Δεοντολογίας για τις προσφορές και τις προωθητικές ενέργειες ως υπουργική απόφαση, χωρίς όμως να προχωράει σε διάλογο με τους φορείς της αγοράς. Λάθος κ. Υπουργέ, η διαγραφή του κοινωνικού διαλόγου από την έκδοση της υπουργικής απόφασης και ζητούμε να παραμείνει. Ιδανικά δε, προτείνουμε τη σύσταση μιας ειδικής επιτροπής διαλόγου για όλα τα θέματα των μειωμένων τιμών και τα προβλήματα που κατά καιρούς προκύπτουν και τη συναινετική επίλυσή τους, απαρτιζόμενη από μέλη όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
Περαιτέρω, κρίνουμε ως αναιτιολόγητη την κατάργηση της γ΄ περίπτωση της παραγράφου 2, η οποία προέβλεπε την προσωρινή διακοπή λειτουργίας σε περίπτωση έκδοσης περισσότερων από τριών αποφάσεων επιβολής προστίμου, όπως επίσης έχει απαλειφθεί η αναφορά στη δυνατότητα δημοσιοποίησης των κυρώσεων από το αρμόδιο Υπουργείο στον τύπο. Γιατί ;
Στη δε, ρύθμιση του άρθρου 14 ενώ επιβάλλονται πρόσθετες ειδικές υποχρεώσεις ενημέρωσης από τον εκάστοτε πάροχο, εντούτοις δεν ρυθμίζεται ειδικότερα η ευθύνη του παρόχου σε περίπτωση παράβασης των υποχρεώσεων του αυτών ή σε περίπτωση μη ομαλής εξέλιξης της σύμβασης.
Τέλος, κ. Υπουργέ, ο εμπορικός κόσμος δικαιολογημένα σας ζήτησε την κατάργηση του θεσμού των ενδιάμεσων εκπτώσεων. Ενός θεσμού άλλης εποχής και χωρίς λόγο ύπαρξης. Ακατανόητο το γιατί δεν προχωρήσατε στην πράξη αυτή, η οποία κατάργηση θα απέφερε όφελος σε εμπορικό και αγοραστικό κόσμο.
Κλείνοντας, η παράταξη μας, το ΠΑΣΟΚ, επιζητά μια υγιή αγορά με κανόνες λειτουργίας που θα λαμβάνουν υπόψη σθεναρά το συμφέρον του καταναλωτή. Γιατί το αδύναμο μέρος στην περίπτωση αυτή το οποίο και οφείλουμε να προστατεύσουμε είναι πολίτης, ο αγοραστής. Οι όποιοι κανόνες όμως όπως και οι εκάστοτε Οδηγίες, όπως η σημερινή, θα πρέπει να τηρούνται και να εφαρμόζονται στην πράξη, μη αρκούμενοι σε μια απλή ρηματική διατύπωση εντός ενός νομοσχεδίου.
Το κατά πόσο λοιπόν η σημερινή κυβέρνηση θα επιτύχει την ουσιαστική και έμπρακτη εφαρμογή των νομοθετημάτων της, μένει να το δούμε. Πολιτική βούληση υπάρχει ;
