“Είναι επιτακτικό να υποβληθεί Εθνικό Σχέδιο εφαρμογής για το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο”

Κοινοβουλευτικός έλεγχος – 11.12.2024

ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ

                                                                         Αθήνα,  11 Δεκεμβρίου 2024

ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς: Υπουργό Μετανάστευση και Ασύλου

Θέμα: Υποχρέωση υποβολής Εθνικού Σχεδίου εφαρμογής για το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο

Κύριε υπουργέ,

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει καλέσει τα κράτη μέλη να σχεδιάσουν εθνικά σχέδια εφαρμογής για τους συμφωνηθέντες κανόνες του νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο θέτοντας προθεσμία το τέλος του 2024.

Κάθε κράτος μέλος πρέπει να εξηγήσει πως θα εφαρμόσει στην πράξη τη νέα νομοθεσία.

Σύμφωνα με την Επιτροπή το κοινό σχέδιο εφαρμογής αποτελείται από 10 δομικά στοιχεία.

1. Κοινό σύστημα πληροφοριών για τη μετανάστευση και το άσυλο (Eurodac).
2. Νέο σύστημα για τη διαχείριση της μετανάστευσης στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ
3. Κατάλληλες συνθήκες διαβίωσης κατά την υποδοχή:
4. Δίκαιες, αποτελεσματικές και συγκλίνουσες διαδικασίες ασύλου: .
5. Αποτελεσματικές και δίκαιες διαδικασίες επιστροφής:
6. Δίκαιο και αποτελεσματικό σύστημα:
7. Λειτουργική αλληλεγγύη.
8. Ετοιμότητα, σχεδιασμός έκτακτης ανάγκης, και αντιμετώπιση κρίσεων
9. Νέες διασφαλίσεις για τους αιτούντες άσυλο και τα ευάλωτα άτομα.
10. Επανεγκατάσταση, ένταξη και ενσωμάτωση

Οι νομικές πράξεις του συμφώνου τέθηκαν σε ισχύ την 11η Ιουνίου 2024 και θα τεθούν, σύμφωνα με το σχεδιασμό της Επιτροπής, σε εφαρμογή τον Ιούνιο του 2026.

Η σημασία του Εθνικού Σχεδίου Δράσης είναι προφανώς θεμελιακή για την πολιτική Μετανάστευσης και Ασύλου της χώρας στο πλαίσιο της νέας νομοθεσίας που είναι υποχρεωτική για τα κράτη μέλη.

Οι  μοναδικές σχετικές πληροφορίες που παρέχονται προέρχονται από τη Διαύγεια:  Δύο αποφάσεις για τη «Σύσταση και Συγκρότηση Ομάδας Εργασίας για τον συντονισμό, την υλοποίηση και παρακολούθηση του έργου Εφαρμογή, επιχειρησιακός σχεδιασμός και υλοποίηση του Συμφώνου για την Μετανάστευση και το Άσυλο, βάσει της παρ. 4 του άρθρου 38 του ν. 4622/2019» Η πρώτη αναρτήθηκε στη Διαύγεια τον Απρίλιο του 2024 (πριν την υιοθέτηση του Συμφώνου) και η δεύτερη τον Σεπτέμβριο του 2024.

Σύμφωνα με την τελευταία απόφαση: «Ειδικότερα η Ομάδα, ακολουθώντας και τις σχετικές οδηγίες των αρμοδίων οργάνων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα ετοιμάσει το χρονοδιάγραμμα όλων των απαραίτητων ενεργειών για την εφαρμογή και υλοποίηση του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο αλλά και θα εισηγηθεί κάθε άλλη σχετική αναγκαία ενέργεια».

Η κυβέρνηση δεν έχει δημοσιοποιήσει καθόλου τις προθέσεις της και η πιθανή κατάρτιση του εθνικού σχεδίου γίνεται εν κρυπτώ, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και χωρίς καμία διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς και το κοινοβούλιο. Παράλληλα, η κυβέρνηση δεν έχει προβεί σε καμία ενημέρωση των εμπλεκομένων για το περιεχόμενο του νέου Συμφώνου και την επεξήγηση των νέων υποχρεώσεων που προκύπτουν από αυτό.

Την ίδια στιγμή εντείνονται οι προβληματισμοί για θέματα που έχουν προκύψει τους τελευταίους μήνες. Η κρίση Schengen με την περίπτωση της Γερμανίας, η πιθανότητα επιστροφής αναγνωρισμένων προσφύγων στην Ελλάδα, τα οικονομικά αδιέξοδα του Υπουργείου, η αδυναμία λειτουργίας δομών σε Χίο και Λέσβο και η συζήτηση για τις νέες διαδρομές παράτυπης μετανάστευσης μέσω Κρήτης και Ρόδου είναι ζητήματα που πρέπει να ιδωθούν και υπό το πρίσμα του Νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο.

Δεδομένου ότι:

Οι πρόνοιες του Νέου Συμφώνου  για τη Μετανάστευση και το Άσυλο δημιουργούν ένα υποχρεωτικό πλαίσιο κανόνων που η χώρα πρέπει να ακολουθήσει για τα επόμενα χρόνια

Ο επιχειρησιακός σχεδιασμός, στο μέτρο που αυτός παραμένει αρμοδιότητα της χώρας, πρέπει να αποφασιστεί μετά από ευρεία διαβούλευση που θα σκοπεύει στη συναίνεση κοινοβουλίου και τοπικών κοινωνιών.

Ο επιχειρησιακός σχεδιασμός θα δημιουργήσει υποχρεώσεις νέων δαπανών για τη μεταναστευτική πολιτική της χώρας πριν τη λήξη της τρέχουσας χρηματοδοτικής περιόδου 2021-2027.

Ερωτάσθε κ. Υπουργέ

1. Σε ποιο βαθμό ετοιμότητας βρίσκεται το Υπουργείο για την κατάθεση του Εθνικού Σχεδίου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή; Θα το κάνετε εντός του 2024 ή θα υπάρξει καθυστέρηση;
2. Γιατί δεν έχετε δημοσιοποιήσει μέχρι τώρα τις προθέσεις σας και δεν έχετε προβεί σε κανένα είδος διαβούλευσης;
3. Πως απαντάτε στα ζητήματα που τίθενται σε καθένα από τα 10 δομικά στοιχεία που τίθενται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή;
4. Τι προτίθεσθε να προτείνετε στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης σε σχέση με τη λειτουργία ή/και τη δημιουργία νέων δομών στα σύνορα;
5. Έχετε υπολογίσει το κόστος για τα απαιτούμενα μέτρα εφαρμογής του Εθνικού Σχεδίου για την εφαρμογή του Νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο; Θα χρειαστεί η χώρα νέα χρηματοδότηση από την ΕΕ και τι έχετε κάνει γι αυτό;
6. Έχετε υπολογίσει αν η εφαρμογή του νέου Συμφώνου θα σημάνει την αύξηση ή τη μείωση του αριθμού των αιτούντων άσυλο για τους οποίους θα έχει την ευθύνη η Ελλάδα σε βάθος χρόνου;

Οι ερωτώντες Βουλευτές

Γιαννακοπούλου Κωνσταντίνα (Νάντια)
Βατσινά Ελένη
Μιχαηλίδης Σταύρος
Νικητιάδης Γεώργιος
Παρασκευαΐδης Παναγιώτης
Παρασύρης Φραγκίσκος
Σπυριδάκη Αικατερίνη
Χνάρης Εμμανουήλ